Bernard Madoff - 'Kẻ lừa đảo tài chính thiên tài' của thế kỷ

Bernard Madoff là một nhà tài chính người Mỹ, người đã thực hiện kế hoạch kinh doanh theo mô hình 'kim tự tháp' lớn nhất trong lịch sử. Trong hơn 40 năm hoạt động, công ty của ông ta đã lừa đảo khoảng 3 triệu người, là những người rất giàu và tầng lớp trung lưu. Tổng thiệt hại tài chính của những người gửi tiền bị lừa đảo lên tới 64,8 tỷ USD.

Điều đáng ngạc nhiên nhất là không một thành viên nào trong gia đình Madoff biết về vụ lừa đảo này. Có nhiều người coi ông ta là một thiên tài vĩ đại, những người khác lại coi đó là một tên tội phạm khủng khiếp. Bằng cách nào mà Madoff để thực hiện một vụ lừa đảo như vậy và trong nhiều năm đã khéo léo che giấu điều đó với gia đình, với các nhà đầu tư và nhà nước?

Gia đình

Bernard Madoff sinh năm 1938 tại Queens, một trong những quận của New York. Bernard là con của một gia đình Do Thái nghèo có cha là thợ sửa ông nước và mẹ làm nội trợ. Người cha đã cố gắng cả đời để thoát nghèo, vì vậy ông đã tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán và đây là nguồn thu nhập chính của gia đình. Thiếu tiền trầm trọng, ông vẫn liều lĩnh mở một cơ sở kinh doanh bán đồ thể thao nhưng công ty nhanh chóng bị phá sản.

Sau khi tốt nghiệp trung học, Bernard vào Đại học Alabama. Sau năm thứ nhất Bernard chuyển đến Đại học Hofstra, sau đó được nhận bằng cử nhân chính trị vào năm 1960. Trong thời gian học, Bernard đã gặp người vợ tương lai, một cô gái xuất thân từ gia đình giàu có tên là Ruth Alpern. Đám cưới được tổ chức vào năm 1959 và họ đã chung sống cho đến khi Bernard bị bắt vào năm 2009.

Khởi nghiệp

Khi còn trẻ, Bernard làm nhân viên cứu hộ trên biển, làm lắp đặt hệ thống tưới nước, người thu gom rác v.v... Khi đã kiếm được 5.000 USD, anh ta đã biết cách quản lý tiền của người khác. Năm 1960, Bernard thành lập công ty đầu tiên là Madoff Investment Securities. Để làm được điều này, Bernard cần số tiền lớn nên quyết định vay 50.000 USD từ bố vợ là nhà tài chính Saul Alpern, người đã dùng các mối quan hệ để khuyến nghị bạn bè và những người quen đầu tư vào doanh nghiệp của con rể.

Tin tưởng Alpern và nuôi mộng làm giàu, các nhà đầu tư bắt đầu rót tiền vào công ty của Madoff. Tuy nhiên, công ty này vẫn khó cạnh tranh với các đối thủ lớn hơn. Sau đó, Bernard nảy ra ý tưởng tuyệt vời - từ bỏ các giấy tờ bằng giấy và thực hiện mọi giao dịch ở định dạng điện tử, điều mà trước đó chưa ai từng làm trên thị trường chứng khoán. Nhờ những đổi mới như vậy, công ty của Madoff đã đạt đến một tầm cao mới.

Đến cuối năm 1980, công ty của Madoff đã thực hiện 5% tổng số giao dịch trên thị trường chứng khoán New York. Một cách ngẫu nhiên, kế hoạch thương mại điện tử của Madoff nhanh chóng được thông qua bởi sàn giao dịch chứng khoán NASDAQ, nơi Bernard làm chủ tịch hội đồng.

Vụ lừa đảo với quy mô lớn nhất

Để quản lý công việc kinh doanh mà không cần dành toàn bộ thời gian, Bernard đã lôi kéo gia đình mình vào công ty, gồm hai con trai Andrew và Mark, ông anh trai và những người thân khác nữa. Điều kỳ lạ là không ai trong gia đình thực sự biết toàn bộ kế hoạch của đế chế kinh doanh vì Bernard đã khéo léo tránh mọi câu hỏi của họ.

Công ty của Madoff cũng như người chủ sở hữu rất có uy tín và được coi là đáng tin cậy và ổn định. Mọi người tin tưởng vào nhà tài chính này, vì vậy không chỉ những người bình thường, mà cả những cá mập kinh doanh cũng sẵn sàng mang tiền đầu tư vào đó với lãi suất 12-13% mỗi năm. Điều đáng chú ý là Bernard đã nghiên cứu về từng nhà đầu tư và với một lý do nào đó mà đôi khi từ chối hợp tác với họ hoặc đề nghị người gửi tiền rút tiền của họ ra. Động thái tâm lý như vậy trong hầu hết các trường hợp đều có hiệu quả 100% và mọi người tiếp tục đầu tư tiền của họ. Điều thu hút các nhà đầu tư hơn nữa là trong số đó có những người nổi tiếng như nam diễn viên John Malkovich, MC Larry King và nhiều người khác.

Ngoài ra, Bernard Madoff đã nâng uy tín của mình với dân chúng bằng những khoản đóng góp hào phóng cho việc từ thiện: Tài trợ cho các tổ chức giáo dục, nhà hát, viện bảo tàng, các nghiên cứu khoa học nhằm tìm ra phương pháp chữa trị bệnh ung thư và tiểu đường.

Đối với công ty của mình, Bernard đã chọn mô hình Ponzi nổi tiếng, trong đó lợi nhuận được trả đầy đủ cho các nhà đầu tư, thông qua sự đóng góp của các khách hàng tiếp theo. Với một kim tự tháp tài chính như vậy nên hoạt động đã thành công trong nhiều năm và hầu như không gây ra sự nghi ngờ nào. Quỹ đầu tư tiền của khách hàng được rót vào các ngành có rủi ro thấp như bất động sản và ngành dầu mỏ. Vị doanh nhân này đã quyết định dành tất cả lợi nhuận vượt trội cho việc đi lại, mua hàng xa xỉ, ô tô, máy bay và các thứ khác.

Mặc dù thực tế là công ty không cung cấp cho các nhà đầu tư quyền truy cập trực tiếp vào tài khoản cá nhân, Madoff vẫn liên tục trả lãi cho tất cả những người gửi tiền, bất kể tình hình trong nước như thế nào và tất cả các thông tin về giao dịch đều đến với họ qua e-mail. Có một trong số ít người, như nhà phân tích tài chính Harry Markopoulos không tin tưởng Madoff và đã nhiều lần gửi đơn kháng cáo lên Ủy ban Chứng khoán vì nghi ngờ doanh nhân này lừa đảo. Harry chắc chắn rằng lợi nhuận như vậy không thể kiếm được một cách hợp pháp, nhưng đã không ai chú ý đến tuyên bố của ông.

Thất bại

Năm 2008, cuộc khủng hoảng xảy ra đã giáng một đòn nặng nề vào “kim thự tháp”. Các nhà đầu tư mới không được bổ sung thêm, vì vậy không còn nguồn để kiếm lợi nhuận. Sau đó, Madoff đã tập hợp cả gia đình và thừa nhận rằng toàn bộ thành công của họ đều bằng cách dối trá. Madoff sẽ giải quyết mọi việc trong một tuần để giữ an toàn cho gia đình và tự mình ra đầu thú với chính quyền. Nhưng, hai người con trai vì sợ trở thành đồng phạm đã không cho ông thời gian để giải quyết như yêu cầu. Vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử đã sụp đổ.

Tháng 12/2008, Bernard Madoff bị bắt. Bị cáo đã không cố gắng trốn tránh hay biện minh cho mình. Và, đến tháng 3/2009, tại phòng xử án, ông ta đã nhận tội đối với tất cả các cáo buộc. Cuối tháng 6 cùng năm, tòa kết án Bernard Madoff 150 năm tù.

Trong quá trình điều tra, phát hiện thấy có khoảng 65 tỷ USD đã bị thiếu trong tài khoản của khách hàng. Các nhà điều tra tin rằng Madoff bắt đầu thực hiện âm mưu của mình theo kế hoạch Ponzi từ giữa những năm 80, mặc dù chính ông đã tuyên bố rằng các hoạt động phi pháp của mình chỉ bắt nguồn từ những năm 90. Thông qua các dữ liệu, hóa ra là đã không có một giao dịch nào được thực hiện trên sàn chứng khoán từ tài khoản của công ty. Vì vậy, có thể ngay từ đầu “Madoff Investment Securities” của Madoff đã hoạt động theo mô hình kim tự tháp.

Kinh doanh trong tù

Song, ngay cả khi đã ở trong tù, vị doanh nhân Madoff vẫn có thể tạo ra một công việc kinh doanh có lãi - bán socola nóng. Kẻ lừa đảo tài tình này chỉ việc mua tất cả những thanh socola được bán trong nhà ăn của nhà tù, sau đó bắt đầu đóng gói rồi bán chúng cho các tù nhân khác. Hơn nữa, trong tù Madoff lại được tôn trọng và một số người coi ông là thần tượng, bởi vì trước ông ta, không ai có thể lừa được những người giàu và Chính phủ Mỹ trong nhiều năm như vậy.

Vì vậy, trong khi thụ án Bernard cảm thấy rất thoải mái. Khi vụ lừa đảo bị phát hiện, ông ta cuối cùng đã có thể thở phào nhẹ nhõm, bởi không còn phải thấp thỏm lo sợ mỗi khi hành vi gian dối của mình sắp bị phát hiện. Và Bernard hoàn toàn không hối tiếc về những việc đã thực hiện, bởi vì ông ta không ép buộc bất kỳ ai đầu tư vào quỹ của mình, thậm chí còn khuyên can nhiều người hoặc đề nghị họ rút tiền.

Những bi kịch gia đình

Điều duy nhất khiến Bernard lo lắng là gia đình người anh trai, những người mà ông cảm thấy có lỗi nhất. Ông cũng rất đau khổ khi biết rằng các con trai của mình đã giao nộp ông cho chính quyền, không để cho ông vài ngày để hoàn tất mọi việc. Khi Bernard bị điều tra, các con trai thậm chí còn từ chối bảo lãnh để ông được tại ngoại. Khi Madoff bị tống vào tù, chỉ có vợ ông là Ruth đến thăm ông, nhưng ngay sau đó hai con trai của bà đã đưa ra tối hậu thư cho bà: Hoặc là bà gặp gỡ và liên lạc với cha của họ, hoặc là họ và các con cháu của bà. Người phụ nữ đã chọn cách thứ hai.

Thế nhưng, đó chưa phải là điều đau khổ nhất so với các sự kiện bi thảm tiếp theo. 2 năm sau khi Madoff bị bắt, người con trai cả là Mark vì không thể chịu được áp lực từ công chúng và những nguy cơ có thể bị buộc tội lừa đảo, đã được tìm thấy treo cổ chết trong căn hộ của mình. Còn cậu con trai út Andrew qua đời vì ung thư hạch vào năm 2014.

Cách đây không lâu, được biết rằng thi thể của chị gái Bernard là Sondra Winner và chồng là Marvin được tìm thấy chính trong ngôi nhà của họ. Theo các chuyên gia, Marvin, 90 tuổi, đã giết người vợ 87 tuổi của mình, sau đó ông ta tự sát. Hiện vẫn chưa rõ những cái chết này có liên quan đến người em trai Madoff hay không. Bản thân Madoff đã chết trong tù vì nguyên nhân tự nhiên vào năm 2021 ở tuổi 82, người vợ góa của ông hiện sống gần các cháu của bà tại một thị trấn nhỏ ở New Englan.

Bất luận thế nào thì Bernard Madoff đã trở thành một huyền thoại thực sự và trở nên nổi tiếng trên toàn thế giới. Bất kể tai tiếng của mình, ông ta sẽ được ghi nhớ trong lịch sử như một thiên tài tài chính, người đã dàn dựng vụ lừa đảo có quy mô lớn nhất trong lịch sử.