[Series Tài chính hành vi] Bài 5 : Tính toán cảm tính

[Series Tài chính hành vi] Bài 5 : Tính toán cảm tính

[Series Tài chính hành vi] Bài 5 : Tính toán cảm tính

DuongHuy

Administrator
Thành viên BQT
28,166
153,350
Khái niệm quan trọng số 2 : Tính toán cảm tính - Mental Accounting

Tính toán cảm tính đề cập đến xu hướng cho con người chia tiền của họ vào những tài khoản khác nhau tùy theo mục đích, như nguồn tiền hoặc cách dùng cho mỗi loại tài khoản. Dựa theo học thuyết này, con người chỉ định những tính năng khác nhau cho mỗi nhóm tài sản, và cách chia này thường là phi lý trí và có tác hại đến quyết định chi tiêu của họ và cả những hành vi khác.

Mặc dù nhiều người sử dụng tính toán cảm tính, họ thường là không nhận ra sự bất logic trong suy nghĩ này thực sự là gì. Ví dụ, con người thường có một khoản tiền riêng để ở ngoài nhằm để dành cho đi du lịch hoặc mua nhà mới, trong khi đó vẫn gánh nợ thẻ tín dụng.

Trong ví dụ này, số tiền trong quỹ riêng kia được đối xử 1 cách riêng biệt so với số tiền mà cùng người đó sử dụng cho việc thanh toán nợ nần, mặc dù sự thật là nếu không giải quyết nợ nần thì sẽ làm tăng lãi suất trả nợ và giảm tổng tiền của người đó. Điều này đơn giản là phi logic (và có hại) với việc có 1 khoản tiền để quỹ riêng vốn có ít hoặc không có lãi suất, trong khi lại gánh nơ thẻ tín dụng có thể lên đến 20% mỗi năm.

Trong trường hợp này, thay vì để dành để đi nghỉ, cách thức logic nhất là sử dụng tiền đó (hoặc bất cứ nguồn tiền có sẵn nào) để thay toán món nợ đắt đỏ kia.

Điều này nghe rất đơn giản, nhưng tại sao con người lại không hành động như vậy? Câu trả lời nằm trong những giá trị cá nhân mà con người gán cho những tài sản nhất định. Ví dụ, có người cảm thấy rằng tiền để dành để mua nhà mới hoặc để con cái đi học là quá "quan trọng" để bỏ ra. Kết quả là số tiền quan trọng này là không thể đụng tới, ngay cả khi nó có thể giúp tạo nên những lợi ích tài chính cộng thêm.

Tình trạng khó xử của nhiều tài khoản khác nhau

Để mô tả sự quan trọng của nhiều tài khoản khác nhau và mối liên hệ với tính toán cảm tính, hãy xem 1 ví dụ thực tiễn này. Gần đây bạn đặt mục tiêu cho bản thân là có một khoản ngân sách ăn trưa hàng tuần là 6 USD và bạn đang chuẩn bị để mua 1 miếng bánh sandwich 6 USD cho bữa trưa. Khi bạn đang xếp hàng, một trong những điều sau hiện ra: (1) Bạn thấy là bạn sẽ thâm hụt 6 USD trong ví, hoặc (2) Bạn mua miếng sandwich đó, nhưng khi bạn chuẩn bị cắn 1 miếng, bạn trượt chân và miếng bánh rơi xuống sàn nhà. Trong cả 2 trường hợp (giả sử bạn vẫn còn đủ tiền), bạn có muốn mua thêm 1 cái sandwich nữa không?

Tham khảo sách Tài Chính Hành Vi mới nhất tại đây

Nếu nói logic thì câu trả lời trong 2 trường hợp trên đều như nhau. Tình trạng khó xử ở đây là bạn có nên xài 6 USD cho miếng sandwich không. Tuy nhiên, bởi vì tính toán cảm tính, nên nó nhìn như không phải như vậy.

Bởi vì tính toán cảm tính, nhiều người xem trường hợp (1) không phải là mất tiền bởi vì chúng ta chưa xài tiền để mua sandwich, vì vậy, tiền chưa được xài hoặc tính vào việc tiêu xài cho ăn trưa. Hệ quả là họ thường sẽ mua thêm 1 miếng sandwich, mà ở trong trường hợp thứ 2, tiền đã được xài

Nguồn khác nhau, mục đích khác nhau

Một điểm khác của tính toán cảm tính là thường tiêu xài tiền khác nhau dựa vào nguồn của nó. Ví dụ, con người thường sẽ xài nhiều hơn số tiền mà họ "dễ có", ví dụ như hoàn thuế hoặc tiền thưởng và quà tăng, so với số tiền tương tự nhưng từ nguồn bình thường, như lương việc làm. Đây là một ví dụ về việc tính toán cảm tính gây nên sự sử dụng bất logic đối với tiền bạc.

Nói một cách hợp lý thì tiền bạc có thể hoán đổi cho nhau, bất kể nguồn gốc của nó. Xem tiền bạc khác nhau bởi vì nó đến từ các nguồn khác nhau làm phá vỡ yếu tố logic quan trọng này. Nguồn tiền ở đâu không phải là nguyên nhân cho việc bạn dùng nó nhiều hay ít - bất kể nguồn tiền ở đâu, sự tiêu dùng sẽ thể hiện việc giảm sút mức tổng tài sản của bạn.

Tính toán cảm tính trong đầu tư

Tính toán cảm tính cũng tác động đến việc đầu tư. Ví dụ, một số nhà đầu tư chia khoản đầu tư của họ giữa danh mục đầu tư an toàn và danh mục đầu cơ nhằm đảo bảo tránh thua lỗ vì các khoản đầu cơ hay tác động đến toàn bộ danh mục, Rắc rối với việc này là mặc dù tất cả công việc và tiền bạc mà nhà đầu tư sử dụng để chia danh mục đầu tư ra, tổng tài sản của họ sẽ không thay đổi như nếu họ giữ một danh mục lớn hơn.

Cách tránh tính toán cảm tính

Điểm quan trọng cần quan tâm đối với tính toán cảm tính là tiền thì có thể thay thế, bất kể nguồn gốc hoặc mục đích mà nó sử dụng, tất cả tiền đều giống nhau. Bạn có thể giảm chi tiêu đối với các khoản không cần thiết đối với tiền "dễ kiếm", bằng cách nhận ra rằng tiền "dễ kiếm" đó không khác gì so với các loại tiền khác mà bạn kiếm ra từ làm việc.

Một yếu tố thêm nữa của việc tiền bạc thì có thể hóa đổi, đó là phải nhận ra rằng tiết kiệm tiền vào các tài khoản có ít hoặc không có lãi suất là không được gì nếu bạn vẫn đang mang nợ. Trong nhiều trường hợp, lãi suất từ khoản nợ của bạn sẽ hủy hoại phần lãi suất từ các khoản tiết kiệm. Mặc dù tiết kiệm là quan trọng, đôi khi có lý hơn là bạn nên lấy tiền tiết kiệm để trả nợ.

Theo Investopedia
 

Giới thiệu sách Trading hay
Khám phá Nghệ thuật Giao dịch Tiền tệ Chuyên nghiệp

Sách được viết bởi FX Trader chuyên nghiệp, có gần 30 năm giao dịch Forex cho các ngân hàng lớn thế giới như Citi, Nomura hay HSBC, đồng thời từng trading cho quỹ đầu cơ có vốn hàng chục triệu đô la

BÌNH LUẬN MỚI NHẤT

  • DuongHuy trong Hệ thống giao dịch - Trading system 37,485 Xem / 18 Trả lời
  • Mạc An trong Phân tích Forex - Vàng - Hàng hóa 1,555 Xem / 94 Trả lời
  • DuongHuy trong Phân tích Forex - Vàng - Hàng hóa 366 Xem / 29 Trả lời
  • Quíc Óp trong Phân tích Forex - Vàng - Hàng hóa 340 Xem / 18 Trả lời
  • AdBlock Detected

    We get it, advertisements are annoying!

    Sure, ad-blocking software does a great job at blocking ads, but it also blocks useful features of our website. For the best site experience please disable your AdBlocker.

    Back
    Bên trên