5 đồng tiền quốc gia đã đối mặt với lạm phát cao nhất trong lịch sử

Một số quốc gia áp dụng đồng euro hiện đang thấy mình không thể độc lập quản lý chính sách tiền tệ của mình. Điều gì đang được thực hiện để thiết lập sự ổn định tài chính? Về cơ bản, tiền mới đang được bơm vào Hy Lạp và Ireland thông qua Ngân hàng Trung ương châu Âu và Quỹ tiền tệ quốc tế. Điều này đặt ra câu hỏi về những hành động này mang lại gì cho sức khỏe lâu dài của đồng euro. Lịch sử có thể cung cấp một số câu trả lời.

1. Papiermark (Đức)

Cộng hòa Weimar sau Thế chiến I là “thí nghiệm” tiền tệ thất bại đầu tiên. Một điều kiện của Hiệp ước Versailles yêu cầu Đức phải trả tiền bồi thường chiến tranh cho các quốc gia đồng minh.


Khi Đức thất bại trong việc hoàn trả, Pháp và Bỉ đã chiếm một phần các khu vực công nghiệp hóa của Đức. Điều này gây áp lực cho chính phủ Đức phải in tiền để trả lương và nợ chiến tranh và siêu lạm phát xuất hiện. Khi mà lạm phát quá tay thì làm gì? Đổi tiền. Và đồng Rentenmark được ra đời, tỉ giá hối đoái lúc đó là 1 đồng tiền mới cho 1 nghìn tỷ đồng tiền cũ.

2. Peso (Argentina)

Nền kinh tế Argentina đã tăng trưởng kỷ lục cho đến khi lệnh cấm vận dầu mỏ của OPEC được ban hành vào giữa những năm 1970. Bất ổn dân sự và chính trị theo sau là thâm hụt ngân sách và thương mại đe dọa khơi mào cho một cuộc suy thoái nghiêm trọng. Thay vì giảm chi tiêu hoặc yêu cầu viện trợ khoản vay tạm thời để bù đắp thiếu hụt, chính phủ đã dùng đến việc in tiền.


Một cuộc đảo chính quân sự năm 1976 tại Argentina đã làm sự suy giảm kinh tế đến nhanh hơn nữa. Đến năm 1982, GDP rơi vào tình trạng tự do và giảm 12% so với năm trước, mức tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái. Lạm phát lan tràn khi các mệnh giá tiền tiếp tục thêm số không cho đến khi đồng peso mới được thành lập để ổn định tiền tệ. Cuối cùng, một peso mới tương đương 100 tỷ peso cũ (trước năm 1983).

3. Đô la (Zimbabwe)

Sau khi giành được độc lập vào năm 1980, đồng đô la Zimbabwe được định giá cao hơn khoảng 25% so với đô la Mỹ. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề dẫn đến suy giảm kinh tế trong vài năm tới đã được dự đoán. Các vấn đề được giải quyết bằng một nỗ lực đảo chính quân sự tạo ra nhiều bất ổn và thiếu niềm tin vào hệ thống tài chính. Khi chi tiêu chính phủ leo thang, kiểm soát tiền lương và giá cả đã được thực hiện, tạo ra thâm hụt ngân sách lớn.


Lạm phát đạt 624% vào năm 2004 và 1730% vào năm 2006. Một năm sau đó, lạm phát tăng lên 11.000% và một hóa đơn 500 triệu đô la Zimbabwe tương đương với khoảng 2,50 đô la Mỹ. Năm 2008, tiền mới đã ra đời, 1 đồng tiền mới tương đương với 10 tỷ đô la tiền cũ.

4. Sol (Peru)

Ban đầu là vì mục tiêu mời gọi đầu tư nước ngoài nên Peru bắt tay thực hiện một chương trình tăng chi tiêu công vào những năm 1980 mà không có kế hoạch xử lý khoản nợ phát sinh. Đầu tư khô cạn khi các chính sách thương mại tự do hóa làm chậm tăng trưởng và lạm phát bắt đầu tăng. Năm 1985, chính phủ đã thay thế đồng Sol bằng đồng Inti với tỷ giá hối đoái từ 1.000 đến 1.


Tiền mệnh giá lớn nhất của dự luật mới là 1.000 tờ Inti. Đến tháng 9 năm 1990, lạm phát hàng tháng đã đạt tới 400% và 10 triệu Inti đã được tạo ra để đối phó với giá cả tăng vọt đối với hàng hóa và dịch vụ. Chỉ 6 năm sau khi được tạo ra, Inti đã lại được thay thế bằng phiên bản mới của Sol với tỷ lệ chuyển đổi từ 1 tỷ Inti thành 1 Sol

5. Escudo (Chile)

Salvador Allende được bầu làm tổng thống Chile năm 1970. Ông là một người theo chủ nghĩa Mác và thành viên của Đảng Xã hội, ông đã quốc hữu hóa các ngành công nghiệp và tăng đáng kể chi tiêu xã hội để phân phối lại của cải cho người nghèo. Để trả tiền cho điều này, ông đã áp dụng một chính sách tiền tệ mở rộng, ban đầu tạo ra tăng trưởng kinh tế, nhưng cũng thúc đẩy lạm phát gia tăng. Đến cuối năm 1972, lạm phát đã lên tới 600%.


Chưa dừng ở đó, tỷ lệ lạm phát đã tăng gấp đôi lên 1.200% trong vòng một năm và chính phủ vỡ nợ các khoản nợ của các quốc gia và ngân hàng quốc tế khác. Chính phủ Allende bị lật đổ và ông đã tự sát. Năm 1985, Đồng Escudo đã được thay thế bằng Đồng Peso mới với tỷ lệ 1.000 đến 1.

Bài học kinh nghiệm

Khi nói đến giá trị và sự ổn định của một loại tiền tệ thì “không có bữa trưa miễn phí”, muốn tăng giá trị tiền tệ cũng phải tốn nhiều công sức và tiền của, muốn giảm giá trị tiền cũng phải đánh đổi nhiều thứ. Tiền tệ của một quốc gia cũng chịu tác động của luật cung cầu, do đó, càng được in ra, nó càng mất giá trị. Như lịch sử cho thấy, hậu quả của việc in tiền là các cuộc khủng hoảng và lạm phát không thể kiểm soát.