Giá dầu tăng vọt và mối liên hệ với các cuộc suy thoái kinh tế trong lịch sử

Mới đây trên Twitter của Jim Bianco có đăng một 'stus' đại khái là: “Không phải mọi cuộc suy thoái đều dẫn đến việc giá dầu tăng 50% - nhưng mỗi khi giá dầu tăng 50% thì đều có một cuộc suy thoái sau đó!”


Thế giới đang trải qua giai đoạn đầy khó khăn khi mà đại dịch chưa qua đi thì chiến tranh và lạm phát đã tới. Vậy khả năng nào cho việc giá dầu tăng cao sẽ theo sau bằng một cuộc suy thoái kinh tế? Chúng ta cùng phân tích nhé!

Theo The Hill, mối đe doạ từ các biện pháp trừng phạt đối với Nga đã khiến giá dầu thô toàn cầu tăng vọt. Và nhìn vào lịch sử, giá dầu tăng mạnh có thể báo trước một cuộc suy thoái.

Việc FED đã bỏ lỡ cơ hội trong năm ngoái để giảm bớt các chính sách tiền tệ lỏng lẻo đã khiến tình hình hiện tại trở nên đặc biệt khó khăn. Với tỷ lệ lạm phát đã ở mức cao nhất trong 40 năm và vẫn chưa có dấu hiệu đạt đỉnh, khó có thể loại trừ kịch bản có đình lạm (stagflation).

Trong quá khứ, suy thoái thường liên quan chặt chẽ với việc giá dầu tăng cao. Điển hình như:

• Cú sốc dầu liên quan đến lệnh cấm vận của OPEC 1973-74,
• Cách mạng Iran 1978-79,
• Chiến tranh Iran-Iraq 1980 và,
• Cuộc xâm lược Kuwait của Saddam Hussein năm 1990.
• Nhà kinh tế James Hamilton cho rằng giá dầu tăng vọt từ năm 2007 đến 2008 thậm chí cũng đã góp phần vào cuộc Đại suy thoái.

Vậy liệu mức tăng đột biến hiện nay của giá dầu (giá dầu thô của Mỹ tăng từ khoảng 66 USD vào đầu tháng 12/2021 lên khoảng 120 USD vào đầu tháng 3) có gây ra suy thoái kinh tế không? Để trả lời câu hỏi, cần phải xem xét nhiều khía cạnh, mà qua đó giá dầu tăng đột biến sẽ tác động xấu đến tăng trưởng của nền kinh tế.

>> Đọc thêm bài hay: https://traderviet.org/t/37347/

Nghiên cứu của James Hamilton đã chỉ ra rằng nền kinh tế Mỹ phản ứng không cân xứng với những biến động giá dầu. Cụ thể, tác động kinh tế tiêu cực do giá dầu tăng thường vượt quá tác động tích cực do giá dầu giảm. Các nhà kinh tế đã xác định những tác động kinh tế trực tiếp và gián tiếp liên quan đến sự tăng vọt đột ngột (và bất ngờ) của giá dầu.

Một báo cáo của Cục Dự trữ Liên bang San Francisco đã tóm tắt tác động trực tiếp của giá dầu cao:

“Khi giá xăng dầu tăng, phần lớn ngân sách của các hộ gia đình là để chi trả cho chi phí này, nó khiến chi tiêu cho các hàng hóa và dịch vụ khác sẽ ít hơn. Điều tương tự cũng xảy ra đối với các doanh nghiệp có hàng hóa phải được vận chuyển từ nơi này đến nơi khác hoặc sử dụng nhiên liệu làm đầu vào chính (chẳng hạn như ngành hàng không). Giá dầu cao hơn có xu hướng làm cho việc sản xuất trở nên đắt đỏ hơn đối với các doanh nghiệp, cũng như khiến chi phí của các hộ gia đình tăng cao hơn.”

Nhấn để mở rộng...

Một cú sốc giá dầu bất lợi cũng có thể tạo ra một loạt các tác động gián tiếp. Trong thế giới thực, vốn và lao động không thể được tái phân bổ giữa các ngành một cách nhanh chóng do có nhiều vấn đề khác nhau. Nếu có chi phí và/hoặc sự chậm trễ về thời gian liên quan đến việc tái phân bổ nguồn vốn và lao động thì tổng cầu và sản lượng có thể giảm trong ngắn hạn. Ví dụ, các nhà sản xuất ô tô không thể chuyển việc sản xuất những chiếc SUV và xe bán tải ngốn xăng sang ô tô tiết kiệm nhiên liệu hoặc xe điện trong một đêm.



>> Đọc thêm bài hay: https://traderviet.org/t/43732/

Hơn nữa, sự không chắc chắn gia tăng do cú sốc giá dầu có thể khiến người tiêu dùng trì hoãn việc mua các loại hàng hóa lâu bền và các công ty trì hoãn các khoản đầu tư tài sản cố định. Những thay đổi tổng thể về hành vi như vậy có thể tạo ra sự suy giảm kinh tế trong ngắn hạn.

Một tác động gián tiếp khác liên quan đến cú sốc giá dầu tiêu cực có liên quan đến phản ứng của ngân hàng trung ương. Bị thúc đẩy bởi lo ngại lạm phát, các NHTW có thể tăng lãi suất để đối phó với sự gia tăng của giá dầu và do đó, góp phần làm chậm lại hoạt động kinh tế.

Ở hiện tại, tác động của cú sốc giá dầu năm 2022 có thể sẽ nghiêm trọng. Tỷ lệ lạm phát của Hoa Kỳ đã ở mức cao nhất trong 40 năm và, không giống như năm 2011, thị trường lao động không còn nhiều trong nền kinh tế. Sau khi “tụt” lại phía sau đường cong (lãi suất và lạm phát), FED phải tham gia vào một loạt các đợt tăng lãi suất vì ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy giá cả cao hơn đang tác động đến các quyết định của các doanh nghiệp.



>> Đọc thêm bài hay: https://traderviet.org/t/63097/

Trước khi khi Nga xâm lược Ukraine, người tiêu dùng Mỹ dường như sẵn sàng chấp nhận mức giá cao hơn và duy trì mức chi tiêu mạnh mẽ của họ. Nhưng cú sốc địa chính trị này đã khiến lương thực và năng lượng tăng đột biến và cuối cùng có thể dẫn đến việc sụt giảm nhu cầu. Ngoài ra, sự sụt giảm của giá tài sản và sự gia tăng biến động trên thị trường tài chính cũng có thể khiến chi tiêu của các hộ gia định bị hạn chế.

Các biện pháp trừng phạt trên diện rộng áp đặt đối với Nga và sự gián đoạn chuỗi cung ứng có khả năng tạo ra mức độ không chắc chắn cao cho cả các doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Nếu những xáo trộn địa chính trị tạo ra những thay đổi lâu dài và khó khăn trong nền kinh tế toàn cầu, thì hy vọng nền kinh tế nhanh chóng trở lại trạng thái bình thường có thể sớm tắt.

Trong trường hợp không có một giải pháp hòa bình giữa Ukraine và Nga, và tình trạng khó khăn mà FED đang phải đối mặt, không có gì ngạc nhiên khi thị trường trái phiếu dường như đang báo hiệu một cuộc hạ cánh “cứng” đối với kinh tế Mỹ nói riêng và toàn cầu nói chung.

Tham khảo: The Hill, Twitter