Mất ăn mất ngủ vì tiền số

Trong một ngôi làng ở Scotland, có sáu người đang cùng sinh sống với mục đích duy nhất: từ bỏ thói quen giao dịch tiền số.

"Tôi dành 8 tiếng mỗi ngày trên mạng xã hội Reddit để đọc sách trắng tiền điện tử, sau đó đưa ra quyết định mà tự bản thân cho là đúng. Thật nực cười", một người chia sẻ.

Sáu người, đều là nam giới, thừa nhận "cuồng" giao dịch tiền số đến mức mất ăn mất ngủ. Họ biết việc mua bán loại tiền này giống như đánh bạc, nhưng không thể dứt ra được.

Tại Castle Craig, được mô tả là trung tâm cai nghiện tiền số chuyên nghiệp đầu tiên trên thế giới ở Edinburgh (Anh), hơn 70 người khác cũng đang tìm cách từ bỏ cơn khát giao dịch tiền điện tử. Anthony Marini, chuyên gia trị liệu của trung tâm, cho biết từ 2018 đến nay, họ tiếp nhận hơn 300 người đến khám và điều trị. Khi hỏi 70 người hiện tại về việc họ từng có ý định tự tử, trầm cảm hoặc tuyệt vọng không, tất cả đều giơ tay.

"Trên các sàn giao dịch tiền số, cần có dòng cảnh báo về nguy hiểm có thể xảy ra, giống như bất kỳ trang web đánh bạc nào", Marini nói. "Đã có những người mất gia đình, việc làm, thậm chí tham ô để có tiền chơi tiền số".


Theo lời kể của một người trót mê giao dịch tiền số, trong đầu ông lúc nào cũng có tâm lý hơn thua. Tuy nhiên, ông không xem đó trò đỏ đen mà là "một khoản đầu tư".

Trong những buổi trị liệu tại Castle Craig, người tham gia cho biết các ứng dụng tiền số được xây dựng để thôi thúc họ "đầu tư một cách bắt buộc và theo đuổi lợi nhuận nhanh chóng", tương tự một số mô hình cá cược trực tuyến.

Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy ranh giới giữa giao dịch tiền số và hành vi cờ bạc đang bị lu mờ. "Cảm xúc của bạn gắn liền với biểu đồ đang nhảy múa. Mọi thứ dễ bị cuốn sâu hơn vì giao dịch diễn ra 24/7. Tôi từng có thói quen kiểm tra điện thoại đến 3h sáng nên việc mất ngủ là tất nhiên", một người ở Castle Craig cho biết.

Tháng 5 năm ngoái, khi Terraform Labs sụp đổ, Hội đồng quốc gia Mỹ về vấn đề cờ bạc cho biết 19.000 người mất tiền vì đặt cược vào Luna và UST - bằng số người mất tiền vì cờ bạc một tháng trước đó. Một nghiên cứu đầu năm 2023 của Blockchain Research Lab cũng cho thấy người thích giao dịch tiền số thường là "nam giới trẻ, có học thức và khá giả".

"Ba tác động dễ thấy từ việc nghiện cờ bạc là sức khỏe tinh thần, tài chính và các mối quan hệ. Trong giao dịch tiền số, những gì ta thấy cũng giống như vậy", Anna Hemmings, CEO của tổ chức hỗ trợ cai nghiện cờ bạc GamCare, nhận xét.

Paige Berges, cố vấn về chống tham nhũng và rủi ro tại công ty luật Ropes & Grey, nói có thể dùng các quy định đã áp dụng cho kiểm soát cờ bạc để ngăn cản các sàn tiền số hoạt động như sòng bài. Còn trong tương lai cần có các quy định cụ thể hơn.

Ở chiều ngược lại, các nhóm ủng hộ tiền số, như CryptoUK của Anh, cho rằng tiền số có nhiều lợi ích tiềm năng với nền kinh tế và người dùng. "Tất cả nhà đầu tư, dù nhỏ lẻ hay có tổ chức, đều xứng đáng được tiếp cận một thị trường có trật tự và được định giá giống như các công cụ tài chính hoặc hàng hóa khác", đại diện nhóm này nói.

Còn với những người quá mê giao dịch tiền số, các quy định giờ đã muộn. "Hãy đặt cờ bạc và tiền số cạnh nhau, xem xét mức độ nghiêm trọng và hậu quả của cả hai có giống nhau hay không", một người đang điều trị ở Castle Craig nói.