[Tản mạn] 1 giỏ nên bỏ bao nhiêu trứng?

Đa dạng hóa danh mục vẫn được xem là 1 trong những nguyên lý cơ bản của giới đầu tư. Việc sở hữu nhiều loại tài sản khác nhau với mối tương quan thấp (low correlation) - như cổ phiếu, trái phiếu, bất động sản và vàng - là điều được khuyên nên làm theo mọi cẩm nang.

Tuy nhiên, có một nhà đầu tư nổi tiếng thế giới không nghĩ vậy, đó là Jim Rogers. Nhà đầu tư tài ba này không hoàn toàn tin vào cách phân bổ tài sản "truyền thuyết” như trên.

“Tôi biết đa số mọi người đang được khuyên là phải đa dạng hóa. Nhưng đó là điều mà các tay môi giới nghĩ ra để khỏi bị... kiện. Nếu bạn muốn trở nên giàu có, bạn phải tập trung và... tập trung”, ông nói.

Điều này rõ ràng là đi ngược lại với lối suy nghĩ truyền thống. Nhưng chính cách suy nghĩ này đã tạo nên một nhà đầu tư Jim Rogers - đồng sáng lập của Quantum Fund, một trong những quỹ đầu cơ thành công nhất thế giới - với lợi nhuận khủng khiếp lên đến 4200% trong 10 năm.

Ông dừng việc đầu tư toàn thời gian vào năm 1980 và đã đi du lịch khắp thế giới một vài lần. Ông cũng viết vài cuốn sách về những gì mình thấy và học được.

Vì sao nên đa dạng hóa danh mục đầu tư?

Nhắc đến tầm quan trọng của sự đa dạng hóa để giảm rủi ro trong danh mục đầu tư, chúng ta thường có câu nói “Đừng bỏ tất cả trứng vào một giỏ”. Nhưng bạn cũng cần phải nhớ rằng “Tất cả chúng cũng không được nằm trên cùng 1 xe chở trứng”.

Việc đa dạng hóa có thể giúp bạn hạn chế những rủi ro cụ thể. Chẳng hạn, việc quản lý tồi hay gian lận là 1 rủi ro cụ thể của công ty. Một cuộc đình công của nhân viên hàng không, gây ảnh hưởng đến cả ngành, là một rủi ro của ngành. Những điều này được xem là các rủi ro có thể đa dạng hóa được vì chúng không trực tiếp liên quan đến cả hệ thống tài chính rộng lớn.

Rủi ro thị trường là không thể tránh được đối với bất kỳ nhà đầu tư nào. Rủi ro thị trường bị ảnh hưởng bởi những thứ như lãi suất, tỷ giá hối đoái và suy thoái. Đa dạng hóa đầu tư không thể giải quyết được rủi ro thị trường.

Biểu đồ dưới đây cho thấy 2 loại rủi ro này. Mỗi nhà đầu tư đều bị ảnh hưởng bởi rủi ro mang tính hệ thống. “Rủi ro có thể đa dạng hóa được” là cao hơn nếu danh mục đầu tư bao gồm một lượng cổ phiếu nắm giữ nhỏ. Và “rủi ro có thể đa dạng hóa được” giảm khi số lượng nắm giữ này trong một danh mục đầu tư tăng lên – tới một mức nào đó. Danh mục đầu tư với 5 cổ phiếu chắc chắn là tốt hơn danh mục đầu tư chỉ với 1 cổ phiếu. Nhưng nếu số lượng cổ phiếu vượt quá 30 thì việc đa dạng hóa sẽ không mang lại thêm lợi ích nào cho chuyện giảm rủi ro trong toàn danh mục đầu tư.


Tuy nhiên Jim Rogers không đồng ý: “Ý của Phố Wall là, đừng đặt tất cả trứng của bạn vào 1 giỏ. Còn theo tôi thì bạn nên đặt tất cả trứng của mình vào 1 giỏ duy nhất và hãy chắc chắn rằng bạn đang có chiếc giỏ đúng và luôn canh chừng chiếc giỏ đó cực kỳ cực kỳ cẩn thận”.

Ở thời điểm hiện tại, dĩ nhiên chiến lược “Đặt tất cả trứng của bạn vào một giỏ, nhưng bảo đảm rằng đó là chiếc giỏ đúng” này không phải dành cho tất cả mọi người. Bởi đây là 1 chiến lược “Được ăn cả, ngã về không”.

Jim thừa nhận điều đó. “Nếu bạn không làm đúng cách, bạn sẽ mất tất cả. Nhưng nếu bạn làm đúng, bạn sẽ trở nên vô cùng giàu có. Và việc này cũng không hề dễ dàng một chút nào. Điều đó đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc, làm việc chăm chỉ và nhiều thứ khác”.