Kiến thức cơ bản về chứng khoán phái sinh VN30 cho trader mới (Phần 1)

[The Blade]

Xin chào các bạn, hôm nay là ngày nghỉ đối với anh em chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh. Tranh thủ thị trường chưa chạy, chúng ta chia sẻ với nhau một chút kiến thức cơ bản về chứng khoán phái sinh nước nhà cho anh em TraderViet dễ dàng tiếp cận, đặc biệt là anh em có đề nghị The Blade viết bài cơ bản để biết nên bắt đầu từ đâu.

Hôm nay cũng là ngày nghỉ của tôi, nên tôi có thời gian rảnh rỗi để cùng anh em chia sẻ kiến thức về chủ đề này.

Để biết nên bắt đầu tư đâu và giao dịch chứng khoán phái sinh như thế nào, chúng ta cần phải biết những vấn đề sau đây:

1. Chứng khoán phái sinh là gì?

2. Một số thuật ngữ trong chứng khoán phái sinh

3. Tại sao nên giao dịch chứng khoán phái sinh - so sánh chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh.

4. Cần bao nhiều tiền để đầu tư?

5. Cách thức thanh toán

6. Các ngày giao dịch và ngày đáo hạn

7. Một số lưu ý khác.

Bài chia sẻ này có thể sẽ rất dài, nên có tôi sẽ chia nó ra làm hai phần, hôm nay tôi sẽ viết trước phần 1 nhé. Toàn bộ thông tin, số liệu được lấy từ các công ty chứng khoán khác.

1. CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH LÀ GÌ?

Ai cũng nói chứng khoán phái sinh, chơi phái sinh, vậy chứng khoán phái sinh là gì?

Nó là công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá của tài sản cơ sở. Trong trường hợp này, chứng khoán mà chúng ta đang giao dịch là hợp đồng tương lại VN30Fxxxx có giá trị dựa trên giá của chỉ số chứng khoán VN30-Index.

Chứng khoán phái sinh là hợp đồng về một giao dịch diễn ra trong tương lai có giá xác định trước ở thời điểm hiện tại, tên chuyên ngành là hợp đồng tương lai.

2. MỘT SỐ THUẬT NGỮ

Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán là HĐTL dựa trên tài sản cơ sở là chỉ số chứng khoán.

Tài sản cơ sở là chứng khoán và các tài sản khác được sử dụng làm cơ sở để xác định giá trị CKPS. Tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai chỉ số là chỉ số chứng khoán do Sở giao dịch chứng khoán thiết kế.

Vị thế một CKPS tại một thời điểm là trạng thái giao dịch và khối lượng CKPS còn hiệu lực mà nhà đầu tư đang nắm giữ tính tới thời điểm đó. Nhà đầu tư mua hoặc bán một CKPS, được gọi là mở vị thế mua hoặc mở vị thế bán CKPS đó.

Vị thế mở một CKPS là việc nhà đầu tư đang nắm giữ CKPS còn hiệu lực, chưa được thanh lý hoặc tất toán.

Khối lượng mở (Open Interests) của một CKPS tại một thời điểm là khối lượng CKPS đang còn lưu hành tại thời điểm đó, chưa được thanh lý hoặc chưa được tất toán.

Tài khoản ký quỹ là tài khoản được mở cho nhà đầu tư, thành viên bù trừ để quản lý tài sản ký quỹ và tài sản cơ sở để chuyển giao, hạch toán lãi lỗ vị thế hàng ngày và thực hiện hợp đồng.

Quy mô hợp đồng là tổng giá trị của một hợp đồng = hệ số nhân x giá hợp đồng

Hệ số nhân Dùng để xác định giá trị hợp đồng và tính lãi/lỗ. Giá hợp đồng biến động 1 điểm tương ứng với lãi / lỗ là 100.000 đ

Tiền ký quỹ là khoản tiền dùng để đặt cọc mua các hợp đồng. Cái này sẽ có ví dụ sau.

3. TẠI SAO PHẢI GIAO DỊCH PHÁI SINH?

Có những lợi thế vượt trội khi giao dịch phái sinh mà nhà đầu tư chứng khoán cơ sở không có được:

+ Nhà đầu tư có thể mở / đóng lệnh ngay lập tức (T+0), mua xong bán liền mà không cần phải đợi 2 ngày như chứng khoán cở sở (CKCS).

+ Đòn bẩy vượt trội: theo quy định mởi VSD (trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam) áp dụng tỷ lệ ký quỹ mới là 13% tương ứng tỷ lệ đòn bẩy là 1:6.

+ Cho phép bán khống (Short sell) giúp nhà đầu tư kiếm lời cả khi thị trường giảm điểm.

+ Công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả cho nhà đầu tư giao dịch chứng khoán cơ sở. Khi giá cổ phiếu cơ sở giảm, nhà đầu tư có thể short sell chỉ số phái sinh để cân bằng khoản lỗ từ cổ phiếu.

So sánh thị trường chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh

Tiêu chí ​	Chứng khoán phái sinh ​	Chứng khoán cơ sở​
Khối lượng niêm yết	Không bị giới hạn bởi số lượng hợp đồng	Giới hạn cổ phiếu phát hành
Giao dịch	Có thể mua (Long) và bán khống (Short)	Phải mua cổ phiếu sau đó mới được bán. (Không cho bán khống)
Tính thanh khoản	Được đóng/ mở vị thế ngay lập tức như thị trường Forex	Mua xong phải đợi 3 ngày sau mới được bán
Đòn bẩy	Cao, 1 : 6 và không mất lãi vay	Thấp, khoảng 2-3 lần và phải chịu lãi vay rất cao
Giờ giao dịch	8:45 - 14:45	9:00 - 14:45
Thời hạn sở hữu	sở hữu cho đến ngày đáo hạn	Không thời hạn
Đơn vị giao dịch	1 hợp đồng	100 cổ phiếu nếu giao dịch trên sàn HNX, Upcom 10 cổ phiếu nếu giao dịch trên sàn HOSE

[TBODY] [/TBODY]

Tôi vừa chia sẻ xong phần 1 của kiến thức cơ bản về chứng khoán phái sinh, phần 2 sẽ hấp dẫn hơn vì có các thông tin về cách giao dịch, cần bao nhiêu tiền, cách thức thanh toán, ngày đáo hạn phái sinh, và một số lưu ý khi giao dịch. Hẹn các bạn ở phần 2 nhé. Lucky Trading!

 

[Trần anh Ngọc]

Đặt gạch bác

 

[bstienduong]

Có một vấn đề mà em không hiểu lắm , Bình thường giá của CK cơ sở lên hay xuống là do bên mua bên bán , trong khi giá của CK phái sinh lại lên hay xuống lại theo ck cơ sở bất chấp bên mua hay bên bán đông hơn?
Nếu CK phái sinh là một thị trường giữa các trader với nhau Trong trường hợp rất nhiều người mở Long trên CK phái sinh , mà CK cơ sở đi xuống , thì ai sẽ là người Short đẩy giá CK phái sinh xuống theo.
Nên em nghĩ (cái này em tự suy diễn thôi) CK phái sinh là cuộc chơi của trader với sàn (ở đây là các công ty CK) . Khi CK cơ sở đi xuống , mà toàn dân đều Short , thì sàn phải lôi tiền túi ra trả lãi cho tất cả các hợp đồng , hoặc bỏ tiền vào CK cơ sở kéo chỉ số lên, tức là vào lệnh ngược trade.
Vậy nên đây không phải cuộc chơi giữa trade vs trade, tiền không chuyển từ túi người này qua túi người khác , mà chúng ta chơi với các trade chuyên nghiệp của cty CK, một thế lực hoàn toàn đẳng cấp và khác biệt , có tổ chức và liên đoàn mạnh )
Nên em KẾT LUẬN : không thể thắng CK phái sinh , vì trade không thể thắng được sàn .

 

[Nguyen trong hoc]

Có một vấn đề mà em không hiểu lắm , Bình thường giá của CK cơ sở lên hay xuống là do bên mua bên bán , trong khi giá của CK phái sinh lại lên hay xuống lại theo ck cơ sở bất chấp bên mua hay bên bán đông hơn?
Nếu CK phái sinh là một thị trường giữa các trader với nhau Trong trường hợp rất nhiều người mở Long trên CK phái sinh , mà CK cơ sở đi xuống , thì ai sẽ là người Short đẩy giá CK phái sinh xuống theo.
Nên em nghĩ (cái này em tự suy diễn thôi) CK phái sinh là cuộc chơi của trader với sàn (ở đây là các công ty CK) . Khi CK cơ sở đi xuống , mà toàn dân đều Short , thì sàn phải lôi tiền túi ra trả lãi cho tất cả các hợp đồng , hoặc bỏ tiền vào CK cơ sở kéo chỉ số lên, tức là vào lệnh ngược trade.
Vậy nên đây không phải cuộc chơi giữa trade vs trade, tiền không chuyển từ túi người này qua túi người khác , mà chúng ta chơi với các trade chuyên nghiệp của cty CK, một thế lực hoàn toàn đẳng cấp và khác biệt , có tổ chức và liên đoàn mạnh )
Nên em KẾT LUẬN : không thể thắng CK phái sinh , vì trade không thể thắng được sàn .

Vậy công việc kiếm tiền của bác là follow theo công ty chứng khoán thôi.hi

 

[Cọp ăn chay]

Thêm cái này vào phần bài học chứng khoán đi bác ơi

 

[phan trung duc]

Có một vấn đề mà em không hiểu lắm , Bình thường giá của CK cơ sở lên hay xuống là do bên mua bên bán , trong khi giá của CK phái sinh lại lên hay xuống lại theo ck cơ sở bất chấp bên mua hay bên bán đông hơn?
Nếu CK phái sinh là một thị trường giữa các trader với nhau Trong trường hợp rất nhiều người mở Long trên CK phái sinh , mà CK cơ sở đi xuống , thì ai sẽ là người Short đẩy giá CK phái sinh xuống theo.
Nên em nghĩ (cái này em tự suy diễn thôi) CK phái sinh là cuộc chơi của trader với sàn (ở đây là các công ty CK) . Khi CK cơ sở đi xuống , mà toàn dân đều Short , thì sàn phải lôi tiền túi ra trả lãi cho tất cả các hợp đồng , hoặc bỏ tiền vào CK cơ sở kéo chỉ số lên, tức là vào lệnh ngược trade.
Vậy nên đây không phải cuộc chơi giữa trade vs trade, tiền không chuyển từ túi người này qua túi người khác , mà chúng ta chơi với các trade chuyên nghiệp của cty CK, một thế lực hoàn toàn đẳng cấp và khác biệt , có tổ chức và liên đoàn mạnh )
Nên em KẾT LUẬN : không thể thắng CK phái sinh , vì trade không thể thắng được sàn .

Theo ý kiến cá nhân của e thì hiện tại do CKPS còn mới ở VN nên chỉ cần các tay to là có thể lái được các HĐTL rồi,ví dụ trong giai đoạn Bearish ai cũng có xu hướng bán khống để kiếm lời nhưng chỉ cần 1 mã CK tay to trong VN30 Bullish chẳng hạn thì sẽ kéo HĐTL Bull và nếu không có kinh nghiệm giao dịch thì các NewBie dễ bay xác,hiện tại phí GD cũng đã được các sàn ưu đãi nhiều chứ hồi mới đầu lãi không bù nổi chi phí nếu chơi SL HĐTL ít,e vốn cò con nên ăn nằm với e Forex trước đã,thing thoảng cũng sang F319 hóng thấy nhiều người kêu quá trời TT này luôn,rất mong a Blade chia sẻ thêm kinh nghiệm và kiến thức cho ae mai này xuống núi

 

[win ichi]

Tui cũng hóng hớt xem chỉ số VN30 như thế nào? hiện tại thì oánh gold vẫn khoái hơn vì đòn bẩy cao, vốn không cần nhiều lắm mà vẫn chiến tốt. Phái sinh là thị trường mới ở VN, nghe đâu mới bắt đầu từ tháng 7-8/2017. Giai đoạn đầu chắc thị trường chạy chệch choạch nên cứ hóng xem thế nào đã, chưa nhảy vào vội.

 

[Cọp ăn chay]

Tui cũng hóng hớt xem chỉ số VN30 như thế nào? hiện tại thì oánh gold vẫn khoái hơn vì đòn bẩy cao, vốn không cần nhiều lắm mà vẫn chiến tốt. Phái sinh là thị trường mới ở VN, nghe đâu mới bắt đầu từ tháng 7-8/2017. Giai đoạn đầu chắc thị trường chạy chệch choạch nên cứ hóng xem thế nào đã, chưa nhảy vào vội.

Mời bác qua room phái sinh xem anh em chém gió hằng ngày

 

[vinhladen]

Mời bác qua room phái sinh xem anh em chém gió hằng ngày

Bạn cho mình xin link của room nhé, mình chơi margin BTC nên khoái chơi ở sàn cho đánh 2 chiều, chứ 1 chiều như exchange chán lắm

 

[Cọp ăn chay]

Bạn cho mình xin link của room nhé, mình chơi margin BTC nên khoái chơi ở sàn cho đánh 2 chiều, chứ 1 chiều như exchange chán lắm

Hằng ngày tầm hơn 8h sáng bác @The Blade có post 1 bài nhận định phái sinh từ thứ 2 đến thứ 6, bác đợi đến 8h sáng mai nha

 

[tungproducer]

Có một vấn đề mà em không hiểu lắm , Bình thường giá của CK cơ sở lên hay xuống là do bên mua bên bán , trong khi giá của CK phái sinh lại lên hay xuống lại theo ck cơ sở bất chấp bên mua hay bên bán đông hơn?
Nếu CK phái sinh là một thị trường giữa các trader với nhau Trong trường hợp rất nhiều người mở Long trên CK phái sinh , mà CK cơ sở đi xuống , thì ai sẽ là người Short đẩy giá CK phái sinh xuống theo.
Nên em nghĩ (cái này em tự suy diễn thôi) CK phái sinh là cuộc chơi của trader với sàn (ở đây là các công ty CK) . Khi CK cơ sở đi xuống , mà toàn dân đều Short , thì sàn phải lôi tiền túi ra trả lãi cho tất cả các hợp đồng , hoặc bỏ tiền vào CK cơ sở kéo chỉ số lên, tức là vào lệnh ngược trade.
Vậy nên đây không phải cuộc chơi giữa trade vs trade, tiền không chuyển từ túi người này qua túi người khác , mà chúng ta chơi với các trade chuyên nghiệp của cty CK, một thế lực hoàn toàn đẳng cấp và khác biệt , có tổ chức và liên đoàn mạnh )
Nên em KẾT LUẬN : không thể thắng CK phái sinh , vì trade không thể thắng được sàn .

chuẩn rồi bác, trade nhỏ vẫn dc ăn dc, thị trường CKPS còn bé quá bọn sàn tàu lớn đẩy phát anh em trader về máng lợn, ko nên chơi vs sàn vietnam

 

[Vũ Thái Dương]

Có một vấn đề mà em không hiểu lắm , Bình thường giá của CK cơ sở lên hay xuống là do bên mua bên bán , trong khi giá của CK phái sinh lại lên hay xuống lại theo ck cơ sở bất chấp bên mua hay bên bán đông hơn?
Nếu CK phái sinh là một thị trường giữa các trader với nhau Trong trường hợp rất nhiều người mở Long trên CK phái sinh , mà CK cơ sở đi xuống , thì ai sẽ là người Short đẩy giá CK phái sinh xuống theo.
Nên em nghĩ (cái này em tự suy diễn thôi) CK phái sinh là cuộc chơi của trader với sàn (ở đây là các công ty CK) . Khi CK cơ sở đi xuống , mà toàn dân đều Short , thì sàn phải lôi tiền túi ra trả lãi cho tất cả các hợp đồng , hoặc bỏ tiền vào CK cơ sở kéo chỉ số lên, tức là vào lệnh ngược trade.
Vậy nên đây không phải cuộc chơi giữa trade vs trade, tiền không chuyển từ túi người này qua túi người khác , mà chúng ta chơi với các trade chuyên nghiệp của cty CK, một thế lực hoàn toàn đẳng cấp và khác biệt , có tổ chức và liên đoàn mạnh )
Nên em KẾT LUẬN : không thể thắng CK phái sinh , vì trade không thể thắng được sàn .

Để mình đính chính lại 1 chút cho bạn đỡ bị ức chế khi giao dịch phái sinh vn
1. Thị giá (giá thị trường) của CKPS tại mọi thời điểm đều đc quyết định bởi cung và cầu trên TT Phái sinh. Do đó, tại mọi thời điểm, đều có 1 chỉ số gọi là spread/basic giữa chỉ số CKPS và VN30.
2. Bởi vì bản chất của CKPS là bạn đặt cược vào chỉ số tương lai của VN30 vào ngày đáo hạn. Cho nên đến ngày đáo hạn, VSD sẽ lấy chỉ số VN30 để kết toán cho HĐPS đến hạn.
Ví dụ: VN30 hiện tại là 960, bạn cược đến ngày đáo hạn, VN30 sẽ là 1000. Vậy bạn mua hợp đồng vị thế MUA (Long) với giá hiện tại (có thể là 955, 965 hay bất cứ giá nào đang có dư Bán.
Trong suốt khoảng thời gian từ lúc mở vị thế, giá có thể tăng giảm, chỉ số vn30 có thể lên xuống, miễn là bạn không bán vị thế của mình đi, thì đến ngày hết hạn HĐ, VSD sẽ lấy vn30 để tính cho bạn.
Nếu vn30 đến ngày đáo hạn là 980 (lớn hơn giá bạn Long) => bạn có lời và ngược lại.
3. Khi bạn mở vị thế Long, thì 100% đâu đó sẽ có ng mở vị thế Short đối ứng (có thể là mình). Như thế, khi bạn win, nghĩa là đâu đó có ng lose (zero sum game). Trường hợp tất cả đều Long, trắng bên bán, vậy chắc chắn sẽ có ng sẵn sàn Short giá trần cho những ng khác Long (trong đó có mình)
Và ngược lại, nếu có giá sàn trong phiên, mình sẵn sàng Long ^^
4. Trên cái room này có đầy ng vẫn win đều đặn trên sàn PSVN, ko tin hỏi @The Blade mà xem, mỗi ngày bác ý đều nhặt 5-10 điểm bằng pp set and forget
Bạn chưa win là do bạn nghĩ ko thể win thôi kkkkk

 

[The Blade]

Có một vấn đề mà em không hiểu lắm , Bình thường giá của CK cơ sở lên hay xuống là do bên mua bên bán , trong khi giá của CK phái sinh lại lên hay xuống lại theo ck cơ sở bất chấp bên mua hay bên bán đông hơn?
Nếu CK phái sinh là một thị trường giữa các trader với nhau Trong trường hợp rất nhiều người mở Long trên CK phái sinh , mà CK cơ sở đi xuống , thì ai sẽ là người Short đẩy giá CK phái sinh xuống theo.
Nên em nghĩ (cái này em tự suy diễn thôi) CK phái sinh là cuộc chơi của trader với sàn (ở đây là các công ty CK) . Khi CK cơ sở đi xuống , mà toàn dân đều Short , thì sàn phải lôi tiền túi ra trả lãi cho tất cả các hợp đồng , hoặc bỏ tiền vào CK cơ sở kéo chỉ số lên, tức là vào lệnh ngược trade.
Vậy nên đây không phải cuộc chơi giữa trade vs trade, tiền không chuyển từ túi người này qua túi người khác , mà chúng ta chơi với các trade chuyên nghiệp của cty CK, một thế lực hoàn toàn đẳng cấp và khác biệt , có tổ chức và liên đoàn mạnh )
Nên em KẾT LUẬN : không thể thắng CK phái sinh , vì trade không thể thắng được sàn .

Cũng may là bác còn đặt câu hỏi về cái mình chưa hiểu. Đa phần nhà đầu tư chưa hiểu về vấn đề này nên thua là như vậy.

Bất kỳ thị trường nào cũng vậy, cơ sở hay phái sinh, forex hay gì đó thì mọi con sóng đều được lái bởi nhà cái hết. Nhỏ lẻ không thể tạo sóng, bởi vậy mới có danh từ "nhà tạo lập thị trường". Thành thử, con đường duy nhất để để thắng là phải biết họ đang làm gì. Cái này thì mỗi người mỗi nhận thức, không nói rõ được.

Vài quan điểm tiếp lời bác @Vũ Thái Dương .

 

[The Blade]

Vậy công việc kiếm tiền của bác là follow theo công ty chứng khoán thôi.hi

Chuẩn quá rồi bác. Mỗi việc đó thôi.

 

[The Blade]

Theo ý kiến cá nhân của e thì hiện tại do CKPS còn mới ở VN nên chỉ cần các tay to là có thể lái được các HĐTL rồi,ví dụ trong giai đoạn Bearish ai cũng có xu hướng bán khống để kiếm lời nhưng chỉ cần 1 mã CK tay to trong VN30 Bullish chẳng hạn thì sẽ kéo HĐTL Bull và nếu không có kinh nghiệm giao dịch thì các NewBie dễ bay xác,hiện tại phí GD cũng đã được các sàn ưu đãi nhiều chứ hồi mới đầu lãi không bù nổi chi phí nếu chơi SL HĐTL ít,e vốn cò con nên ăn nằm với e Forex trước đã,thing thoảng cũng sang F319 hóng thấy nhiều người kêu quá trời TT này luôn,rất mong a Blade chia sẻ thêm kinh nghiệm và kiến thức cho ae mai này xuống núi

F319 toàn chim lợn và bìm bịp.

Hàng ngày tôi vẫn post bài nhận định cùng các anh em chém gió thị trường. Bác cứ vào chém gió cùng, rất nhiều cao thủ chia sẻ trong đó. The Blade chỉ là thấp thủ à bác.

 

[The Blade]

Tui cũng hóng hớt xem chỉ số VN30 như thế nào? hiện tại thì oánh gold vẫn khoái hơn vì đòn bẩy cao, vốn không cần nhiều lắm mà vẫn chiến tốt. Phái sinh là thị trường mới ở VN, nghe đâu mới bắt đầu từ tháng 7-8/2017. Giai đoạn đầu chắc thị trường chạy chệch choạch nên cứ hóng xem thế nào đã, chưa nhảy vào vội.

Lời bác nói cũng đúng. Nhưng mà chệch choạch thì qua rồi, thanh khoản tăng theo cấp số nhân trong thời gian gần đây, cùng với các quy định điều chỉnh tỷ lệ ký quỹ nên thị trường bây giờ ổn định hơn mới bắt đầu rồi bác.

 

[The Blade]

chuẩn rồi bác, trade nhỏ vẫn dc ăn dc, thị trường CKPS còn bé quá bọn sàn tàu lớn đẩy phát anh em trader về máng lợn, ko nên chơi vs sàn vietnam

Cái gì cũng có cái giá của nó. Sàn trong nước thì chỉ đấu với tinh anh trong nước. Chơi với thế giới thì phải đấu với tinh anh thế giới.

 

[bretty113]

hay quá a ơi, viết tiếp nữa đi, e đang tìm hiểu cái này

 

[thangnd.1211]

rất hay, cảm ơn bác @The Blade nhiều

 

[Nguyen Dang Luyn]

Ủa chưa có phần 2 hả bác?