[Series Tài chính hành vi] Bài 10 : Phản ứng quá mức và Định kiến có sẵn

[DuongHuy]

[Series Tài chính hành vi] Bài 9 : Tự tin quá mức

[Series Tài chính hành vi] Bài 11: Lý thuyết triển vọng

Đây là bài 10 trong số series bài cơ bản về nghiên cứu tài chính hành vi - Behavioral Finance. Môn này sẽ giúp anh em hiểu rõ hơn tại sao đôi khi thị trường tài chính, mà cụ thể hơn là những người giao dịch trong thị trường đó, lại hành động 1 cách phi lý trí và không có lợi cho chính bản thân họ, dẫn đến gần như không thể phân tích hay dự báo.

Series bài được dịch từ Investopedia

-------------------​

Khái niệm quan trọng số 7: Phản ứng quá mức và Định kiến có sẵn

​

Một hệ quả của việc bị tác động bởi cảm xúc trên thị trường chứng khoán là việc phản ứng quá mức với một thông tin mới. Theo thuyết thị trường hiệu quả, một thông tin mới sẽ được phản ánh ít nhiều vào giá của một chứng khoán. Ví dụ, tin tốt sẽ đẩy giá cổ phiếu lên, và giá này sẽ không giảm lại nếu không có tin nào được công bố ra nữa.

Tuy nhiên, trong thực tế, xu hướng thường là mâu thuẫn với lý thuyết này. Thường thì người tham gia đầu tư trên thị trường cổ phiếu thường phản ứng một cách thái quá với thông tin mới, tạo nên tác động lớn hơn kỳ vọng đến giá chứng khoán. Hơn nữa, cũng có thể thấy rằng mức tăng của giá chứng khoán không bền vững - mặc dù sự thay đổi của giá thường là bất ngờ và khá lớn, sự tăng giá này lại bị bào mòn dần dần theo thời gian.

Người thắng và kẻ thua

Vào năm 1985, 2 nhà nghiên cứu tài chính hành vi Werner De Bondt và Richard Thaler đã công bố 1 nghiên cứu trên Journal of Finance có tên là "Liệu thị trường có phản ứng thái quá?". Trong nghiên cứu này, hai vị đã đánh giá lợi nhuận trên sàn chứng khoán New York theo giai đoạn 3 năm. Từ các cổ phiếu đó, họ chia 35 cổ phiếu hàng đầu vào "danh mục đầu tư của người chiến thắng" và 35 cổ phiếu tệ nhất vào "danh mục đầu tư của người thua lỗ". De Bondt và Thaler sau đó đã theo dõi hiệu suất của 2 danh mục này so với chỉ số chung của thị trường trong 3 năm.

Thật ngạc nhiên, nghiên cứu cho thấy danh mục thua lỗ đã chiến thắng chỉ số thị trường chung 1 cách bền vững, trong khi danh mục chiến thắng thì thường có hiệu suất không tốt. Tổng kết lại, sự sai biệt về lợi nhuận giữa 2 danh mục này trong 3 năm lên đến 25%. Nói cách khác, danh mục thua lỗ lại là danh mục chiến thắng và ngược lại.

Vậy điều gì đã xảy ra? Trong 2 danh mục này, giới đầu tư đều thường phản ứng thái quá. Trong trường hợp của danh mục thua lỗ, giới đầu tư thái quá trong phản ứng với tin xấu, khiến giá của nó bị đẩy xuống thấp một cách bất tương xứng. Sau một thời gian, nhà đầu tư nhận ra rằng sự bi quan của họ là không hoàn toàn chính đáng, thế là danh mục thua lỗ này bắt đầu tăng giá lên khi mà các nhà đầu tư chuyển sang kết luận rằng cổ phiếu này đang dưới giá trị. Chiều ngược lại cũng đúng với danh mục đầu tư chiến thắng, giới đầu tư cuối cùng đã nhận ra rằng sự đẩy giá quá mức của họ chưa được chính đáng lắm, vì vậy giá điều chỉnh xuống

​

Theo định kiến có sẵn, con người thường đặt nặng quyết định của họ vào các thông tin gần nhất, tạo ra quan điểm mới dựa vào những tin vừa công bố

Điều này rất thường xảy ra trong đời sống thực. Ví dụ, hãy cho rằng bạn thấy một tai nạn xe hơi trên đường mà bạn hay lái xe đi làm. Khả năng là bạn sẽ bắt đầu lái xe cẩn thận hơn trong tuần tới. Mặc dù là con đường không có gì nguy hiểm hơn trước đó thì việc thấy tai nạn khiến bạn phản ứng thái quá, nhưng rồi sau đó bạn cũng sẽ quay lại kiểu lái xe cũ của mình trong vài tuần tới thôi.

Cách tránh định kiến có sẵn

Bài học quan trọng nhất ở đây có thể là hãy giữ vững quan điểm của mình. Thường thì chúng ta rất dễ bị "dính" vào các tin mới nhất, nhưng thực chất thì việc đầu tư ngắn hạn thường không có lợi nhuận tốt nhất. Nếu bạn thực hành tốt việc nghiên cứu về kênh đầu tư của mình, bạn sẽ hiểu hơn về sự quan trọng của các thông tin mới nhất và bạn sẽ có hành động phù hợp. Hãy ghi nhớ là chú ý vào bức tranh dài hạn

Theo Investopedia
​

Đọc thêm:
https://store.traderviet.org/products/tai-chinh-hanh-vi-behavioral-finance​

​