Tại sao FED nên áp dụng chính sách lãi suất âm?

Bianas · 05/05/2020

Đối với những người xem lãi suất âm là một điều gì đó “xa xỉ” với các NHTW thì có lẽ đã đến lúc phải suy nghĩ lại. Ngay bây giờ, tại Hoa Kỳ, Cục Dự trữ Liên bang FED - được ủng hộ bởi Bộ Tài chính - đang trên đà hỗ trợ tín dụng hầu như ở mọi khu vực trong nền kinh tế, từ tư nhân, tiểu bang đến các thành phố; và nhiều chính phủ khác đã cảm thấy bắt buộc phải thực hiện các bước tương tự. Chúng ta đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng thế kỷ (chúng tôi kỳ vọng) đòi hỏi sự can thiệp lớn của chính phủ.

Việc cung cấp bổ sung sự đảm bảo cho các khoản nợ và một số công cụ tài chính khác là những chính sách tuyệt vời nếu người ta tin rằng những căng thẳng thị trường gần đây chỉ là khủng hoảng thanh khoản ngắn hạn, sẽ sớm được giảm bớt nhờ sự phục hồi mạnh mẽ sau dịch #COVID-19. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu sự phục hồi nhanh chóng không thành hiện thực? Điều gì sẽ xảy ra nếu phải mất nhiều năm để nền kinh tế Mỹ và toàn cầu trở lại mức 2019? Trong viễn cảnh đó, sẽ có rất ít doanh nghiệp có thể tồn tại hoặc thậm chí là các chính quyền cũng không thể duy trì khả năng trả nợ của mình. Sự giàu có sẽ bị phá hủy ở mức độ rất thảm khốc.

Bây giờ, hãy tưởng tượng rằng, thay vì hỗ trợ thị trường chỉ bằng cách bảo lãnh, FED có thể đẩy hầu hết lãi suất ngắn hạn trên toàn nền kinh tế xuống gần hoặc dưới 0. Thực tế, Châu Âu và Nhật Bản đã thực hiện chính sách này.

Giống như việc cắt giảm lãi suất dương trước đây, cắt giảm lãi suất âm sẽ nâng đỡ nhiều công ty, tiểu bang và thành phố khỏi tình huống phá sản. Nếu được thực hiện một cách chính xác - và bằng chứng thực nghiệm gần đây ngày càng ủng hộ điều này – thì tỷ lệ lãi suất âm sẽ hoạt động tương tự như chính sách tiền tệ thông thường, thúc đẩy tổng cầu và gia tăng việc làm. Vậy trước khi khi tiến hành tái cơ cấu nợ trên tất cả mọi lĩnh vực, liệu có nên thử một phương pháp kích thích tiền tệ như vậy?

Có một số bước rất quan trọng cần thiết để làm cho lãi suất âm (ở mức sâu) trở nên khả thi và hiệu quả. Điều quan trọng nhất mà chưa có NHTW nào (bao gồm cả ECB) thực hiện là ngăn chặn việc tích trữ tiền mặt quy mô lớn của các công ty tài chính, quỹ hưu trí và các công ty bảo hiểm. Kết hợp các qui định khác nhau, các khoản phí biến động theo thời gian cho các khoản tiền gửi qui mô lớn tại các NHTW và loại bỏ tiền giấy mệnh giá lớn chính là các cách cho việc này.

Nếu việc tích trữ tiền mặt trên qui mô lớn được xử lý, vấn đề làm sao để tính lãi âm cho những chủ thể gửi tiền (quy mô lớn) sẽ được loại bỏ. Ngay cả khi không ngăn chặn việc tích trữ, các ngân hàng Châu Âu ngày càng có nhiều khả năng chuyển phần lãi âm này đến những khách hàng gửi tiền lớn. Việc các chính phủ sẽ không từ bỏ việc bảo hộ những người gửi tiền nhỏ lẻ khỏi lãi suất âm cũng có thể giải quyết qua thời gian.

Biểu đồ lãi suất tại một số nước Châu Âu - Nguồn: Bloomberg

Chính sách lãi suất âm (sâu) trong các nền kinh tế tiên tiến cũng sẽ là một lợi ích to lớn đối với các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, mặc dù vậy, một số nước vẫn cần các lệnh hoãn trả nợ (moratorium) để đối phó với các khó khăn tài chính tạm thời.

Đáng tiếc, khi FED tiến hành đánh giá các công cụ chính sách năm 2019, chính sách lãi suất âm đã bị loại khỏi các sự lựa chọn, có thể bởi vì một số ngân hàng ghét lãi suất âm.

Việc thực hiện khẩn cấp lãi suất âm sẽ không giải quyết được tất cả các vấn đề hiện tại. Nhưng việc áp dụng một chính sách như vậy sẽ là một khởi đầu mới.

Tham khảo: Project Syndicate
Tác giả: Kenneth Rogoff – Giáo sư kinh tế và chính sách công tại Harvard

Thống kê diễn đàn

Thành viên trực tuyến

Phương Pháp Thực Chiến Hiệu Suất Cao Đến Từ Nhà Quán Quân Giao Dịch Tài Chính

Tại sao FED nên áp dụng chính sách lãi suất âm?