USD - Bình lặng trước một cơn bão tỷ giá đang đến?!

[Bianas]

[Chuỗi bài bầu cử Mỹ] Ngày 2: Nên đầu tư vào gì nếu ông Joe Biden thắng cử?

Nỗi ám ảnh 4 năm trước của các tay trade vàng đang hiện về!

Bài viết “The Calm Before the Exchange-Rate Storm?” là nhận định của Kenneth Rogoff, Giáo sư Kinh tế và Chính sách Công tại Đại học Harvard và người nhận Giải thưởng Ngân hàng Deutsche năm 2011 về Kinh tế Tài chính.​

-----​

Tỷ giá hối đoái cốt lõi của đồng đô la cho đến nay vẫn ổn định một cách đáng ngạc nhiên trong thời kỳ đại dịch, rất có thể là do chính sách lãi suất của của các NHTW lớn đã được “đóng băng” quanh vùng 0 một cách hiệu quả. Tuy nhiên, mặc dù tình trạng ổn định này có thể tiếp tục kéo dài thêm một thời gian, nó sẽ không kéo dài mãi.

Với việc các tài sản thay thế như vàng và Bitcoin đang tăng mạnh trong thời kỳ đại dịch Covid-19, một số nhà kinh tế hàng đầu đang dự đoán đồng đô la Mỹ sẽ giảm mạnh, và điều này có thể chưa xảy ra. Cho đến này, bất chấp sự phản ứng không hiệu quả của Mỹ đối với đại dịch, thâm hụt chi tiêu lớn để cứu trợ thảm hoạ kinh tế và những chính sách nới lỏng tiền tệ từ FED mà chính ngài Chủ tịch Jerome Powell nói rằng “đã vượt qua nhiều lằn ranh đỏ”, tỷ giá hối đoái cốt lõi của đồng đô la vẫn bình ổn một cách kỳ lạ. Và ngay cả khi cuộc bầu cử hỗn loạn đang diễn ra, nó cũng không bị nhiều tác động. Các nhà giao dịch có thể đang nhìn về những biến động hàng ngày của đồng bạc xanh, nhưng đối với những người nghiên cứu xu hướng tỷ giá hối đoái dài hạn như chúng tôi, những phản ứng - cho đến nay - của đồng USD là khá nhỏ bé.

Bạn không tin? Hãy nhìn lại quá khứ! Đồng EUR đã tăng khoảng 6% so với USD trong năm 2020, nhưng đó chẳng là gì nếu so sánh với những biến động giữa hai đồng tiền này sau khủng hoảng tài chính 2008, EURUSD đã dao động trong biên độ 1.07-1.58.

Tương tự, tỷ giá giữa USD và JPY hầu như không đổi trong thời kỳ đại dịch. Nhưng trong cuộc khủng hoảng tài chính, USDJPY đã dao động từ mức 90-123. Còn chỉ số USD hiện tại cũng chỉ đang xấp xỉ mức giá hồi giữa tháng 2.

Sự ổn định như vậy thật sự đáng ngạc nhiên, bởi những biến động tỷ giá thường tăng vọt trong các cuộc suy thoái của Mỹ. Như Ethan Ilzetzki thuộc Trường Kinh tế London, Carmen Reinhart thuộc Ngân hàng Thế giới và tôi cùng thảo luận trong trong nghiên cứu gần đây, những phản ứng yếu ớt trong tỷ giá hối đoái hiện tại thực sự là điều khó giải thích.

So sánh mức độ biến động tỷ giá ở hai cuộc khủng hoảng gần nhất trên EURUSD và USDJPY:

​

Không ai biết chắc chắn điều gì (có thể) đang kiểm soát các chuyển động trên thị trường tiền tệ. Những lời giải thích có thể là:

• Những cú sốc kinh tế mà chúng ta đã biết;
• Sự hào phóng của FED trong việc cung cấp hoán đổi tỷ giá (swap lines) với các NHTW khác và;
• Những phản ứng tài khoá mạnh mẽ của các chính phủ trên khắp thế giới;

Nhưng có lẽ lý do chính đáng nhất chính là “sự tê liệt” của các phản ứng chính sách tiền tệ truyền thống. Lãi suất của tất cả các NHTW lớn trên thế giới đều đã tiếp cận/ gần với biên hiệu quả phía dưới (effective lower bound) quanh mức 0, còn các nhà dự báo hàng đầu thì tin rằng nó sẽ được duy trì ở đó trong nhiều năm, ngay cả trong một kịch bản tăng trưởng lạc quan.

Nếu không bởi vì mức giới hạn dưới gần mức 0, hầu hết các ngân hàng đã dùng lãi suất âm, ví dụ ở mức -3% đến -4%. Điều này cho thấy rằng ngay cả khi nền kinh tế được cải thiện, có thể còn rất lâu trước khi các nhà hoạch định chính sách sẵn sàng “bứt phá” từ con số 0 và tăng lãi suất vào vùng dương.

Lãi suất không phải là động lực duy nhất của tỷ giá; các yếu tố khác, chẳng hạn như mất cân bằng thương mại, hay rủi ro cũng rất quan trọng. Các NHTW cũng đang tham gia vào các hoạt động nới lỏng định lượng (QE) nhưng với việc lãi suất đang “bị đóng băng” quanh vùng 0, có lẽ nguồn gốc lớn nhất của sự không chắc chắn đã biến mất. Trên thực tế, như Ilzetzki, Reinhart và tôi đồng thuận rằng sự biến động tỷ giá cốt lõi đã giảm từ lâu trước khi đại dịch đến, đặc biệt là khi hết NHTW này đến NHTW khác vượt qua giới hạn lãi suất 0.

Nhưng tình trạng “đóng băng” hiện tại sẽ không kéo dài mãi. Việc kiểm soát tỷ lệ lạm phát tương đối, giá trị thực của chỉ số đô la đã có xu hướng tăng trong gần một thập kỷ và đến một lúc nào đó có thể sẽ có một đợt đảo ngược về mức hợp lý (như những gì đã xảy ra vào năm 200).

Làn sóng thứ hai của đại dịch Covid-19 cũng đang tấn công EU mạnh hơn Mỹ, nhưng mô hình này có thể sớm đảo ngược khi mùa đông bắt đầu, đặc biệt nếu Mỹ gặp vấn đề về chính sách y tế và kinh tế vĩ mô sau bầu cử. Và mặc dù Mỹ vẫn có khả năng rất lớn trong việc đưa ra những hỗ trợ cho người lao động, hay các doanh nghiệp nhỏ, thì tỷ lệ nợ công và nợ doanh nghiệp của Mỹ trên thị trường toàn cầu ngày càng tăng cho thấy khả năng nó dễ bị tổn hại trong thời gian dài.

Nói một cách đơn giản, có sự mâu thuẫn cơ bản giữa tỷ trọng nợ ngày càng tăng của Mỹ trên thị trường toàn cầu và tỷ trọng sản lượng ngày càng giảm của Mỹ trong nền kinh tế toàn cầu.

Trong ngắn và trung hạn, đồng đô la vẫn có thể sẽ tăng nhiều hơn - đặc biệt là nếu các đợt COVID-19 tiếp tục làm căng thẳng thị trường tài chính và kích hoạt những làn sóng chạy vào tài sản trú ẩn. Bỏ qua sư không chắc chắn về tỷ giá, khả năng lớn là USD vẫn giữ được ngôi vương trong một thập kỷ tới, nhưng đừng quên rằng, những tổn hại kinh tế mà chúng ta đang thấy thường sẽ dẫn đến những bước ngoặt lớn!

Nguồn: Project Syndicate​