Kịch bản ác mộng không ai dám nghĩ đến cho thị trường dầu mỏ đang dần thành hiện thực!

Nghe có vẻ giống như một kịch bản phi lý từ phòng của một nhà văn Hollywood: Một nhóm chiến binh nổi dậy từ một quốc gia nhỏ ở Trung Đông lấy được các thùng tên lửa từ kẻ thù của Mỹ, tấn công các lợi ích dầu mỏ của phương Tây và làm tê liệt nền kinh tế toàn cầu cho đến khi yêu cầu của họ được đáp ứng.

Đó là một viễn cảnh dễ dàng bị coi là hư cấu đối với những người buôn bán dầu không chuyên - cho đến bây giờ.

Vụ tấn công vào một tàu chở nhiên liệu ở Biển Đỏ hôm thứ Sáu đã làm hiện thực những rủi ro kinh tế to lớn của cuộc khủng hoảng ở Trung Đông. Phiến quân Houthi ở Yemen đã bắn tên lửa Iran vào các tàu thương mại trong nhiều tháng, gây ra tình trạng hỗ loạn và đã định hình lại lại các tuyến đường biển vận chuyển toàn cầu và đặt ra các mối đe dọa lạm phát mới. Lực lượng quân sự Mỹ đã chống trả để ngăn chặn hàng chục cuộc tấn công trực tiếp vào hàng hóa toàn cầu. Nhưng các cuộc tấn công mới nhất vào 'lợi ích dầu mỏ' đã đánh dấu một mối lo ngại mới.

Kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ ở Trung Đông những năm 1970, vốn góp phần gây ra lạm phát phi mã và định hình lại bối cảnh chính trị và chính sách năng lượng của Hoa Kỳ, viễn cảnh xa vời về việc đóng cửa một tuyến đường huyết mạch quan trọng ở Trung Đông đã đại diện cho tất cả những lo ngại về địa chính trị liên quan đến dầu. Thật không thể tưởng tượng được việc mất đi 1/5 lượng dầu trên thế giới và theo đường cung cầu điển hình, các nhà phân tích nhìn thấy một thế giới mới, nơi giá dầu đạt mức 380 USD/thùng!




Cuộc khủng hoảng Trung Đông ngày nay đang leo thang theo những cách vượt xa việc phiến quân Yemen bắn tên lửa rẻ tiền. Cuộc tấn công cuối tuần của lực lượng ủy nhiệm Iran ở biên giới Jordan-Syria đã khiến 3 lính Mỹ thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương; nó đánh dấu cái chết đầu tiên của quân đội Mỹ trong chiến đấu ở khu vực kể từ khi làn sóng bất ổn mới nhất ở Trung Đông bắt đầu vào tháng 10 (cần nhắc rằng quân đội Hoa Kỳ đã bị tấn công 164 lần khác ở Iraq và Syria trong thời gian đó). Tổng thống Biden và nhóm của ông đã dành cả ngày trong Phòng Tình huống để đưa ra một phản ứng - một phản ứng chắc chắn nhằm mục đích trả thù chính xác các lợi ích của Iran mà không ảnh hưởng đến lợi ích của Mỹ hoặc nguồn cung dầu toàn cầu.

Tin tốt cho toàn bộ nền kinh tế là những khoảnh khắc sợ hãi này có xu hướng trôi qua nhanh chóng; Cuộc tấn công hôm thứ Sáu vào tàu chở dầu ở Biển Đỏ đã được ngăn chặn đủ nhanh để chỉ là một đốm sáng trên thị trường. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu kịch bản đen tối ở trên xảy ra? Chính quyền Biden sẽ làm gì trong thời điểm giá dầu tăng cao có thể làm chệch hướng sự phát triển kinh tế mạnh mẽ 9 tháng trước cuộc bầu cử?

Chúng ta hãy cùng xem 3 yếu tố dưới đây:

Triển khai quân sự để bảo vệ lợi ích năng lượng

Hoa Kỳ từ lâu đã chứng tỏ mình sẵn sàng quân sự hóa Trung Đông vì những lý do chiến lược - và biết cách thực hiện điều đó mà không cần hành động một mình.

Tổng thống George HW Bush đã tổ chức một liên minh toàn cầu thực sự cho Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất. Trong những tháng gần đây, nhóm của Tổng thống Biden đã tìm cách tập hợp các đội tuần tra và hộ tống quân sự quốc tế cho ngành vận tải biển toàn cầu với các tàu thương mại từ hơn 40 quốc gia đang bị tấn công. Một số quốc gia không muốn dính líu quá sâu; họ sẽ bớt dè dặt hơn trong một cuộc khủng hoảng sâu sắc hơn. Ngay cả những quốc gia nhập khẩu dầu có quan hệ sâu sắc với Iran - như Trung Quốc và Ấn Độ - cũng sẽ thiệt hại nếu giá dầu tăng vọt vào thời điểm kinh tế khó khăn. Đó là lý do tại sao các quan chức hàng đầu của ông Biden đang gây áp lực buộc Trung Quốc giúp kiềm chế Iran bất chấp căng thẳng Mỹ-Trung dai dẳng.

Chính sách năng lượng nhằm giảm bớt cú sốc dầu mỏ

Dầu vẫn là 'kryptonite' (ND: ngụ ý về điểm yếu) của nền kinh tế Mỹ. Gần như mọi cuộc suy thoái ở Mỹ kể từ Thế chiến II đều liên quan đến giá dầu tăng vọt.

Chi phí năng lượng tăng sẽ ngay lập tức dẫn đến tâm lý người tiêu dùng thấp hơn, xếp hạng phê duyệt kém hơn và các chính trị gia hoảng loạn. Tuy nhiên, Mỹ vẫn nắm giữ một công cụ khẩn cấp cho bất kỳ cuộc khủng hoảng nào: Dự trữ Dầu khí Chiến lược, kho dự trữ 700 triệu thùng ra đời từ lệnh cấm vận dầu mỏ của Ả Rập những năm 1970.

Cựu Tổng thống Trump từng đề xuất cắt giảm SPR; nhiều năm sau, ông lại muốn lấp đầy nó khi giá dầu sụt giảm trong đại dịch. Tổng thống Biden đã sử dụng SPR để bù đắp giá cao hơn vào năm 2022 nhằm xoa dịu thị trường dầu mỏ sau khi Nga xâm lược Ukraine; động thái này đã giúp cứu đảng của ông trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Mặc dù ngày nay kho dự trữ chỉ còn một nửa, nhưng nó vẫn sẽ là một "lá bài" mạnh được dùng khi cần nếu xảy ra khủng hoảng.

Trung Quốc thậm chí còn tích lũy được nguồn dự trữ lớn hơn; một thùng dầu ở bất cứ đâu cũng có thể cung cấp một 'tấm đệm' để xoa dịu thị trường và giảm bớt những gián đoạn ngắn hạn.

Chính trị năng lượng trong năm bầu cử

Không có giá sản phẩm nào in sâu vào tâm trí công chúng Mỹ hơn giá xăng. Theo Google Trends, đây là một trong những vấn đề chính sách hàng đầu được cử tri ở New Hampshire và Iowa quan tâm trong tháng này. Và nó chắc chắn sẽ là vấn đề tranh luận số 1 nếu giá dầu tăng vọt sau nhiều năm lạm phát lịch sử. Tuy nhiên, vấn đề ngày nay không còn rõ ràng như cách đây vài năm.

Mỹ hiện là nước sản xuất dầu lớn nhất thế giới, với sản lượng đạt từ mức kỷ lục này đến kỷ lục khác dưới thời ông Biden bất chấp chương trình nghị sự chính sách toàn diện của ông được thiết kế để chuyển dịch thế giới khỏi nhiên liệu hóa thạch. Các yếu tố khác trong chương trình nghị sự về khí hậu của Biden – chi tiêu để hỗ trợ xe điện và năng lượng tái tạo – cũng sẽ mang ý nghĩa mới trên con đường tranh cử nếu người Mỹ lo lắng về cách thoát khỏi một chu kỳ chi phí năng lượng tăng cao khác.

Không có kịch bản nào trong số này có thể được vạch ra một cách chắc chắn - đó là lý do tại sao không ai muốn xem xét chúng. Nhưng nếu điều đó xảy ra thì sẽ không có cái kết dễ chịu nào cả. Đó sẽ là cơn ác mộng cho cả nền kinh tế và cả cho mảng chính trị.