Chuyện gì sẽ xảy ra khi đồng Bitcoin cuối cùng được đào?

Mạng blockchain của Bitcoin chạm một cột mốc quan trọng vào tháng tư năm nay, khi mà đồng BTC thứ 17 triệu đã được đào.

Nếu anh em đang thắc mắc cái này sao mà được gọi là cột mốc, đó là bởi vì chỉ còn lại 4 triệu BTC đang chờ được đào trước khi giới hạn 21 triệu BTC được chạm đến. Tuy nhiên sự thật là phần lớn con người đang sống ngày nay khó có thể thấy được điều này xảy ra.

Quy trình blockchain của Bitcoin khiến cho việc đào ngày càng khó khăn hơn khi có nhiều máy đào tham gia vào mạng lưới, và phần thưởng cho việc đào 1 block dữ liệu liên tục bị chia đôi sau mỗi 210,000 block. Hiện tại thì máy đào sẽ được nhận phần thưởng là 12.5 BTC sau khi đào được 1 block mới. Theo trang BitcoinBlockHalf.com thì lần tiếp theo phần thưởng bị chia đôi là vào tháng 5/2020, giảm xuống còn 6.25 BTC.

Giả sử không có sự thay đổi nào xảy ra trong quy trình thì vốn hoá đỉnh điểm của Bitcoin sẽ được chạm vào năm 2140, 122 năm nữa từ bây giờ.

Tuy nhiên, chỉ cần tốn 9 năm để đào được 80% lượng Bitcoin có thể tồn tại, chỉ hơn 520,000 block một chút, như biểu đồ dưới đây:

Chuyện gì xảy ra khi chúng ta đào đồng Bitcoin cuối cùng?

Hiện tại thì các máy đào chỉ có động lực duy nhất để đào là lấy được càng nhiều phần thưởng (là Bitcoin) càng tốt, cho tới khi lượng cung đỉnh điểm của Bitcoin chạm đến.

Nhưng, ngày mà đồng BTC cuối cùng được đào, sẽ không còn BTC để làm phần thưởng nữa cho máy đào. Lúc đó đương nhiên các giao dịch vẫn sẽ tiếp nối và cần được xác nhận để ghi lại trên các block của blockchain. Vậy thì máy đào sẽ lấy động lực gì để xác nhận giao dịch? Đó là phí giao dịch.

Hiện tại thì các giao dịch Bitcoin đang được thực hiện và tính phí dựa trên tính chất của từng giao dịch. Phí nhận được càng cao thì động lực để một máy đào xác nhận nó càng lớn, từ đó nó sẽ được ưu tiên hơn và thực hiện sớm hơn.


Điều này sẽ trở thành động mạch cho các máy đào trong thế kỷ tiếp theo, một khi không còn đồng BTC nào để làm phần thưởng nữa. Điều này đã được dự tính trước trong whitepaper Bitcoin của Satoshi Nakamoto:

“Một khi số lượng coin được xác định trước đạt vào trạng thái hoàn toàn lưu thông, thì động lực có thể chuyển đổi hoàn toàn sang phí giao dịch và trở nên hoàn toàn phi lạm phát.”

Còn gì sẽ xảy ra nữa?

Một điểm quan trọng cần nói tới ở đây là còn hơn 100 năm nữa trước khi đồng BTC cuối cùng được đào. So với khoảng thời gian kể từ khi Bitcoin được tạo ra đến giờ là chỉ hơn 10 năm, rất nhiều thứ sẽ diễn ra trong giai đoạn 100 năm tiếp theo này.

Theo Satoshi Nakamoto, các node (các máy đào trên mạng lưới) có trách nhiệm duy trì blockchain và xác nhận giao dịch. Sự dịch chuyển từ hệ thống dựa vào niềm tin sang hệ thống proof of work (bằng chứng công việc):


“ Chúng (các node) cùng bỏ phiếu (vote) bằng sức mạnh CPU của chúng, chấp nhận các block hợp lệ bằng cách xác nhận chúng, và loại bỏ các block không hợp lệ bằng cách từ chối làm việc với chúng. Bất kỳ điều luật hay động lực nào cần thiết đều được thực hiện thông qua cơ chế đồng thuận này.”

Gặp lại Segwit

Vào năm 2017, khái niệm về khả năng mở rộng (scalability), giới hạn của block (block capacity) và phí giao dịch (transaction cost) ngày càng trở nên phổ biến.

Năm 2010, Nakamoto đã áp đặt một cái giới hạn của kích thước block, là 1 MB, nhằm mục đích ngăn chặn các máy đào tạo ra các block lớn hơn rất dễ bị loại bỏ bởi mạng lưới. Vào thời điểm đó, kích thước block như vậy là quá dư dả để các giao dịch được xác nhận nhanh chóng.

Tuy nhiên, người ta ngày càng lo ngại rằng mạng blockchain sẽ tắc nghẽn khi nó trở nên phổ biến hơn, và 1MB đương nhiên là không đủ. Các lập trình viên mới nghĩ ra một giải pháp là Segregated Witness, hay SegWit.


Nôm na thằng SegWit này sẽ tách biệt các dữ liệu chưa được đồng thuận (non-signature data) khỏi các dữ liệu được đồng thuận của mỗi giao dịch, từ đó giảm hẳn kích thước giao dịch được lưu trên 1 block.

Vài người còn đòi hỏi cao hơn, họ đòi tăng kích thước block lên 2 MB, gọi là SegWit2X. Đã có vài trục trặc xảy ra, bao gồm sự thiếu đi bảo vệ 2 lớp và sự cần thiết phải có một hard fork. Cuối cùng thay đổi này chẳng bao giờ được thực hiện.

Lightning Network

Cho tới nay, phương án được coi là khả thi nhất và sáng lạng nhất cho vấn đề khả năng mở rộng của Bitcoin là Lightning Network. Với LN, các giao dịch không cần phải được xác nhận lần lượt từng cái nữa, mà sẽ được thực hiện thông qua một cổng thanh toán (payment channel). Cổng này sẽ được mở ra và ghi lại trên blockchain khi cần thực hiện giao dịch, và sẽ không đóng lại cho tới khi các bên ngừng giao dịch với nhau. Các bên có thể thoải mái giao dịch với nhau thông qua cổng mà không cần ghi lại từng giao dịch trên blockchain.
Anh em có thể đọc kỹ hơn về Lightning Network dưới đây:

Xem thêm: [Lớp học crypto] Bài 12: Lightning Network: Ý tưởng giải quyết vấn đề nan giải của Blockchain


Bên trên là một lát cắt rất nhỏ về lịch sử của Bitcoin và điều gì sẽ xảy ra khi đồng BTC cuối cùng được đào, cùng nỗ lực giải quyết vấn đề nan giải của mạng Blockchain. Anh em thấy hay thì để lại 1 like nhé. Lần sau mình sẽ kể thêm nhiều câu chuyện về Bitcoin và Blockchain hay hơn.

Xem thêm:

>> Có phải downtrend năm 2014 đang lặp lại không anh em?