Dầu thô: Sức ép ngắn hạn từ sự suy giảm trong nhu cầu!

Giá dầu thô trong tuần qua đã chịu sức ép giảm nặng nề từ triển vọng nền kinh tế tiêu cực và các diễn biến khả quan của cuộc đàm phán khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran. Ngoài ra, giá dầu cũng đã chịu áp lực từ việc nguồn cung dầu thô từ Nga ổn định và đồng thời nước này đã tăng dự báo xuất khẩu dầu thô và dự kiến lợi nhuận từ việc bán dầu vẫn sẽ duy trì ở mức khả quan, đủ để vượt qua những tổn thất do phải bán với giá chiết khấu sâu. Trong ngắn hạn, giá dầu thô dự kiến sẽ tiếp tục chịu áp lực từ việc nguồn cung dầu thô trên thế giới ổn định trong bối cảnh nhu cầu tiếp tục bị ảnh hưởng tiêu cực bởi giá cao và sức khỏe nền kinh tế kém. Tuy nhiên, trong dài hạn, cụ thể là từ nửa sau năm 2023 trở đi, giá dầu vẫn nhận được rất nhiều hỗ trợ tiềm ẩn từ việc thiếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng và việc công suất dư thừa trên thế giới đang dần cạn kiệt, trong bối cảnh nhu cầu thế giới sẽ hồi phục đặc biệt là ở Trung Quốc.

Thỏa thuận JCPOA và lượng dầu thô tương đương 2 triệu thùng/ngày từ Iran

Iran và Mỹ dự kiến sẽ sớm đưa ra quyết định đối với đề xuất của Liên minh châu Âu về việc khôi phục Kế hoạch hành động toàn diện chung (hay còn được viết tắt là thỏa thuận JCPOA) năm 2015 hay không - một động thái cuối cùng có thể dỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Tehran và bổ sung hơn một triệu thùng dầu mỗi ngày vào thị trường toàn cầu.

Trong bối cảnh nhận định của Liên minh châu Âu đối với phản hồi của Iran về bản dự thảo là “tích cực và mang tính xây dựng”, xác suất thỏa thuận hạt nhân Iran được tái ký kết đã tăng từ 40% lên 50%. Theo ước tính, sự hồi sinh của JCPOA có thể dẫn đến việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với lĩnh vực dầu mỏ của Iran, từ đó Iran có thể cung cấp thêm một lượng tương đương 1.3 đến 1.4 triệu thùng/ngày cho thị trường toàn cầu trong vòng sáu đến chín tháng. Theo dữ liệu của Tổ chức Các nước Xuất khẩu Dầu mỏ OPEC, Iran, một thành viên của nhóm, đã sản xuất 2.4 triệu thùng/ngày vào năm 2021.



Tuy nhiên, trong bối cảnh giá dầu thế giới leo cao, Iran đã tăng xuất khẩu dầu trong tháng 6 và tháng 7 và có thể tăng thêm trong tháng này bằng cách chiết khấu sâu hơn so với dầu thô của Nga cho khách hàng chính là Trung Quốc, bất chấp các cấm vận. Ước tính xuất khẩu dầu thô của Iran trong tháng 7 đã tăng 110,000 thùng/ngày so với tháng 6 lên 810,000 thùng/ngày. Petro-Logistics, cũng theo dõi dòng chảy, đã chứng kiến mức tăng trong tháng 6 trên 850,000 thùng/ngày. Do đó, có thể nói các cấm vận từ Mỹ đã không đóng băng toàn bộ dầu thô từ Iran và nếu thỏa thuận JCPOA được kí kết thì lượng dầu thô đến từ Iran cũng sẽ không đủ để bù đắp cho lượng dầu hiện đang được xuất ra từ kho chiến lược SPR một khi kế hoạch này kết thúc vào tháng 10. Tuy nhiên, điều này vẫn sẽ tạo áp lực giảm lên giá dầu thô trong ngắn hạn, trong bối cảnh tiêu thụ toàn cầu kém khả quan do lockdown leo thang ở Trung Quốc và nền kinh tế toàn cầu nhìn chung kém khả quan.

Các con số đo lường nhu cầu tiêu thụ Mỹ kém khả quan từ EIA

Nhìn chung, nhu cầu đối với sản phẩm chưng cất của Mỹ vẫn tiếp tục cho thấy dấu hiệu suy thoái, là một yếu tố tiêu cực đối với giá dầu thô.


Tổng sản phẩm được cung cấp trong giai đoạn 4 tuần qua – một thước đo nhu cầu tiêu thụ dầu thô - đạt trung bình 20.2 triệu thùng/ngày, giảm 3.2% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong 4 tuần qua, sản phẩm xăng động cơ được phân phối đạt trung bình 9.1 triệu thùng/ngày, giảm 4.2% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản phẩm nhiên liệu chưng cất được phân phối trung bình 3.8 triệu thùng/ngày trong 4 tuần qua, giảm 4.7% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản phẩm nhiên liệu máy bay được phân phối tăng 5.6% so với 4 tuần trước đó. Ngoài ra, tỉ lệ sử dụng công suất đã giảm trong hơn bốn tuần trước ở tất cả năm khu vực lọc dầu, xuống còn 93.5% từ mức 94.5% của 4 tuần trước và mức cao 95% của tháng 06.


Tồn kho dầu thô thương mại của Mỹ (không bao gồm dầu trong Dự trữ Dầu Chiến lược SPR) giảm 7.1 triệu thùng so với tuần trước, tương đương giảm 1.63%. Ở mức 425 triệu thùng, tồn kho dầu thô của Mỹ thấp hơn khoảng 6% so với mức trung bình 5 năm. Tổng tồn kho xăng động cơ giảm 4.6 triệu thùng trong tuần trước và thấp hơn khoảng 8% so với mức trung bình 5 năm. Tồn kho xăng thành phẩm và xăng pha chế đều giảm trong tuần trước. Dự trữ nhiên liệu chưng cất đã tăng 0.8 triệu thùng vào tuần trước và thấp hơn khoảng 23% so với mức trung bình của 5 năm.

Phòng vệ giá từ phía Mỹ giảm mạnh trong bối cảnh giá dầu thô biến động mạnh

Các nhà giao dịch và các nhà quản lý quỹ đã rời khỏi thị trường dầu thô trong những tháng gần đây, giảm hoạt động xuống mức thấp nhất trong 7 năm trong bối cảnh cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ khi các nhà đầu tư trở nên không muốn đối phó với sự biến động cao liên tục của giá dầu thô. Sự di cư của những người tham gia thị trường, đặc biệt là các quỹ đầu cơ và các nhà đầu cơ, đã làm biến động giá hàng ngày lớn hơn nhiều so với những năm trước, khiến các công ty khó phòng ngừa trước các giao dịch mua dầu thực tế. Sự biến động đã gây hại cho các công ty cần sự ổn định của thị trường năng lượng cho hoạt động của họ, bao gồm các công ty dầu khí, cũng như các công ty sản xuất và thực phẩm và đồ uống. Theo dữ liệu từ JP Morgan, Open Interests (số vị thế mở) trên thị trường kỳ hạn đã giảm gần 20% kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột Nga-Ukraine. Hợp đồng mở đối với dầu thô Brent giao sau vào đầu tháng 8 ở mức 1,802 triệu hợp đồng, thấp nhất kể từ tháng 7 năm 2015, theo dữ liệu của Refinitiv Eikon.

Nói cách khác, sự biến động liên tục và không lường trước được của cán cân cung-cầu trong bối cảnh nền kinh tế chững lại từ các động thái siết chặt của các Ngân hàng Trung ương lớn trên thế giới đã khiến phần đông nhà đầu tư và các nhà phòng vệ giá tạm rời khỏi thị trường dầu thô. Nếu xét về mặt cung-cầu, thị trường vẫn ở trong trạng thái dự kiến nguồn cung sẽ không đủ để đáp ứng nhu cầu từ nửa sau năm 2023 trở đi, trong bối cảnh OPEC+ chỉ có thể cung cấp thêm một lượng tương đương 2 đến 3 triệu thùng/ngày ra thị trường. Ngoài ra, một nguy cơ tiềm ẩn khác đối với nguồn cung là việc kế hoạch xả kho SPR của Mỹ sẽ kết thúc trong tháng 10, trong khi bên phía nhu cầu chúng ta chắc chắn sẽ có việc tái mở cửa đi cùng với nhu cầu hồi phục từ Trung Quốc.

Tổng kết lại, nhận định trước đây về việc cấu trúc thị trường dầu thô sẽ dịch chuyển dần từ Backwardation sang Contango vẫn tiếp tục được củng cố, với bối cảnh kinh tế kém tiêu cực trong nửa sau 2022 và việc dầu của Nga vẫn được bán rộng rãi trên thị trường. Tuy nhiên, với giá dầu kì hạn hiện tại ở mức dưới 90 USD là một cản trở rất lớn đối với việc đầu tư cơ sở hạ tầng, một nguy cơ đối với dầu thô trong dài hạn trong bối cảnh công suất dư thừa của OPEC+ sắp cạn kiệt. Do đó kì vọng giá dầu sẽ tiếp tục xu hướng giảm dài cho đến ít nhất là mùa đông 2022, sau đó dự kiến sẽ lấy lại xu hướng tăng khi thế giới bắt đầu một chu kì kích thích kinh tế mới, và cấu trúc thị trường sẽ chuyển dần sang contango, tức giá của kì hạn xa sẽ cao hơn giá của kì hạn gần trên đường cong kì hạn.

Về phân tích kỹ thuật

Giá dầu trên đồ thị Daily đã giảm mạnh với đà giảm được kỳ vọng sẽ breakout mức 86.50 để giảm về đến mục tiêu 75.00 nơi hợp lưu cùng với cạnh dưới của kênh giảm.