Điều gì sẽ xảy ra khi kết quả bầu cử Mỹ 2020 có tranh chấp?!

Kịch bản một cuộc bầu cử có tranh chấp đang dần hiện lên rõ ràng như phe Dân chủ và thị trường đã lo ngại. Đã xuất hiện những báo cáo rằng có một số phiếu bầu được gửi từ những người đã khuất và phe Cộng hoà đang yêu cầu mở cuộc điều tra. Phe Cộng hoà cũng đã yêu cầu kiểm phiếu lại tại một bang chiến địa là Wisconsin. Vậy những cách thức của một cuộc bầu cử có tranh chấp sẽ như thế nào, dưới đây là một vài kịch bản:

Nhờ đến Toà tối cao

Dữ liệu bỏ phiếu ban đầu cho thấy đảng Dân chủ đã bỏ phiếu qua thư với số lượng lớn hơn nhiều so với đảng Cộng hòa. Ở các bang chiến địa như Pennsylvania và Wisconsin đã không đếm phiếu bầu qua đường bưu điện cho đến Ngày bầu cử, và kết quả ban đầu có vẻ nghiêng về Trump vì việc đếm phiếu qua thư có tốc độ chậm hơn. Và không ngoài dự đoán ông Trump đã tự tuyên bố chiến thắng khi những lá phiếu chưa được kiểm đủ.

Chênh lệch sát nút có thể dẫn đến việc kiện tụng và những trường hợp riêng lẻ tại các bang cuối cùng có thể được đẩy lên Toà tối cao, như cuộc bầu cử của Florida đã diễn ra vào năm 2000, khi ông George W. Bush đảng Cộng hòa giành chiến thắng trước đảng viên Dân chủ Al Gore chỉ với 537 phiếu.

Cần lưu ý rằng ông Trump đã có những bước chuẩn bị “chu đáo” cho kịch bản này từ trước. Cụ thể, ông đã bổ nhiệm Amy Coney Barrett làm thẩm phán Tòa án Tối cao chỉ vài ngày trước cuộc bầu cử, tức tạo ra đa số bảo thủ 6-3 có thể ủng hộ cho ông nếu xảy ra trường hợp tranh chấp.

Vào Thứ tư ông đã nói rõ: “Chúng tôi muốn luật được sử dụng một cách đúng đắn. Vì vậy, chúng tôi sẽ đưa vấn đề ra Tòa án Tối cao. Chúng tôi muốn tất cả các cuộc bỏ phiếu dừng lại”.

Vô hiệu phiếu đại cử tri

Tổng thống Hoa Kỳ không được bầu bởi đa số phiếu phổ thông. Theo Hiến pháp, ứng cử viên nào giành được đa số trong số 538 phiếu đại cử tri (được gọi là Cử tri đoàn) sẽ trở thành tổng thống tiếp theo. Năm 2016, Trump thua Hillary Clinton số phiếu phổ thông toàn quốc nhưng lại giành được 304 phiếu đại cử tri và giành chiến thắng chung cuộc.

Ứng cử viên giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu phổ thông của mỗi bang thường kiếm được đại cử tri của bang đó. Năm nay, các đại cử tri nhóm họp vào ngày 14/12 để bỏ phiếu. Cả hai viện của Quốc hội sẽ họp vào ngày 6/1 để kiểm phiếu và nêu tên người chiến thắng.

Thông thường, các thống đốc xác nhận kết quả ở các bang tương ứng của họ và chia sẻ thông tin với Nghị viện Mỹ.

Nhưng một số học giả đã vạch ra một kịch bản trong đó Thống đốc và cơ quan lập pháp của một bang có tranh chấp sẽ đệ trình hai kết quả bầu cử khác nhau. Các bang chiến trường như Pennsylvania, Michigan, Wisconsin và Bắc Carolina đều có thống đốc của đảng Dân chủ và cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa kiểm soát, tiềm ẩn những tranh chấp ở cấp độ ngay tại bang.

Theo các chuyên gia pháp lý, không rõ trong kịch bản này liệu Nghị viện có chấp nhận phương án bầu cử của thống đốc hay không hoặc hoàn toàn không đếm phiếu đại cử tri của bang.

Trong khi hầu hết các chuyên gia cho rằng kịch bản này khó xảy ra, nhưng đã có tiền lệ lịch sử.

Một khả năng khó xảy ra khác là Phó Tổng thống Mike Pence trong vai trò chủ tịch Thượng viện, có thể cố gắng loại bỏ hoàn toàn các phiếu đại cử tri đang tranh chấp của bang nếu hai viện không thể đồng ý.

Trong trường hợp đó, Đạo luật về cử tri đoàn không nói rõ liệu một ứng cử viên vẫn cần 270 phiếu, chiếm đa số tổng số, hay có thể thắng với đa số phiếu đại cử tri còn lại - ví dụ: 260 trong số 518 phiếu bầu (loại bỏ một số đại cử tri tại những bang bị vô hiệu).

Các bên có thể yêu cầu Tòa án tối cao giải quyết bất kỳ bế tắc nào ở Nghị viện, nhưng không chắc tòa án sẽ sẵn sàng phân xử cách Nghị viện kiểm phiếu đại cử tri.

Bầu cử ngẫu nhiên

Nếu quyết định cuối cùng rằng cả hai ứng viên đều không đủ phiếu đại cử tri thì điều này sẽ kích hoạt một “cuộc bầu cử ngẫu nhiên - Contingent Election”, theo Tu chính án thứ 12 của Hiến pháp. Điều đó có nghĩa là Hạ viện chọn tổng thống tiếp theo, trong khi Thượng viện chọn phó tổng thống.

Mỗi phái đoàn tiểu bang trong Hạ viện được một phiếu bầu duy nhất. Tính đến nay, đảng Cộng hòa kiểm soát 26 trong số 50 phái đoàn tiểu bang, trong khi đảng Dân chủ có 22 phiếu.

Một cuộc bầu cử ngẫu nhiên cũng sẽ diễn ra trong trường hợp có tỷ số hoà 269-269.



Bất kỳ tranh chấp bầu cử nào trong Nghị viện cần phải diễn ra trước ngày 20/1, khi nhiệm kỳ Tổng thống hiện tại kết thúc.

Theo Đạo luật Kế vị Tổng thống, nếu đến thời điểm đó Nghị viện vẫn chưa xác định được Tổng thống hoặc Phó Tổng thống, thì Chủ tịch Hạ viện - hiện tại là bà nancy Pelosi sẽ giữ quyền Tổng thống.