JPY mất 12% giá trị sau một năm ông Ueda làm Thống đốc BoJ, đó có là sự thất bại?

Thống đốc Kazuo Ueda đánh dấu kỷ niệm năm đầu tiên lãnh đạo BoJ của mình sau khi dỡ bỏ một trong những thử nghiệm chính sách kích thích tham vọng nhất trong lịch sử ngân hàng trung ương bằng một cách tiếp cận khiến các nhà phân tích ngạc nhiên cả về tốc độ và thành công của nó khi tránh được những biến động lớn trên thị trường.

Khi Ueda bắt đầu nhiệm kỳ 5 năm của mình vào ngày 9 tháng 4 năm ngoái, các nhà phân tích đã cảnh báo về những rủi ro nghiêm trọng đối với thị trường tài chính nếu thống đốc mới không tuân thủ đúng giới hạn. Vào thời điểm đó, BOJ là một ngoại lệ trong số các NHTW toàn cầu về chính sách, với lãi suất âm, chương trình mua tài sản khổng lồ và chương trình kiểm soát đường cong lợi suất. Người tiền nhiệm của Ueda, ông Haruhiko Kuroda, đã chứng minh rằng ngân hàng này có thể gây chấn động thị trường toàn cầu chỉ bằng một chỉnh sửa đối với cơ chế YCC.

Với thái độ ổn định và tinh tế, phù hợp với tầm quan trọng của nhiệm vụ trước mắt, Ueda đã bắt đầu thực hiện những thay đổi ngay từ đầu trong nhiệm kỳ của mình, bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ đối với YCC vào tháng 7 và tháng 10. Sau đó, ông đã kết thúc chương trình nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ nhất trong lịch sử hiện đại trong một hành động cuối cùng vào tháng trước, từ bỏ chế độ lãi suất âm, đánh dấu lần tăng lãi suất đầu tiên sau 17 năm.



Shinichiro Kobayashi, nhà kinh tế trưởng tại Mitsubishi UFJ Research & Consulting cho biết: “Tôi sẽ cho anh ấy số điểm là 70 trên thang điểm từ 0-100. Ông ấy xứng đáng được khen ngợi vì đã không gây ra bất kỳ cú sốc lớn nào cho thị trường.”

Nobuyasu Atago, nhà kinh tế trưởng tại Rakuten Securities, còn đi xa hơn khi ca ngợi khả năng của Ueda trong việc cung cấp thông tin đầy đủ cho thị trường để tránh những cú sốc. Atago nói: “Tôi sẽ cho mức điểm 100. Khả năng giao tiếp của ông ấy rất tốt và dễ hiểu. Điều quan trọng là hiểu những gì ông ấy nói sẽ không cần phải đoán lần thứ hai.”

BOJ dưới thời của Ueda đã cho thấy họ sẽ nắm bắt cơ hội để hành động khi chúng xuất hiện. Mặc dù ông Ueda ban đầu dường như đã kế thừa thái độ ôn hòa của người tiền niệm Kuroda, nhưng cuối cùng ông lại thay đổi hướng dẫn hoặc chính sách tiền tệ ở một nửa trong số 8 cuộc họp chính sách mà ông giám sát.

“Khi đảm nhận vai trò này, tôi cảm thấy khuôn khổ chính sách của BOJ đã trở nên cực kỳ khó khăn về mặt kỹ thuật vì nhiều lý do”, Ueda nói trước quốc hội hôm thứ Hai. “Tôi hy vọng có thể đơn giản hóa nó càng nhiều càng tốt nếu điều kiện kinh tế cho phép. May mắn thay, tình hình kinh tế năm ngoái khá tốt nên hy vọng của tôi đã được đáp ứng ở một mức độ nào đó”.




Những bước đi đầu tiên của Ueda đã đặt nền móng cho những gì xảy ra sau này. Khi điều chỉnh YCC vào tháng 7 và tháng 10, ông đã biến chương trình này thành một hình thức bảo hiểm linh hoạt trước tình trạng lợi suất tăng mạnh. Những bước đi đó khiến gần như chắc chắn BOJ có thể thoát khỏi chính sách này mà không gây ra tình trạng hỗn loạn thị trường.

Chỉ vài ngày trước cuộc họp chính sách tháng 3, hội đồng quản trị được cho là đã bị chia rẽ về việc nên chấm dứt lãi suất âm ngay lập tức hay chờ đợi. Sau đó, tổ chức công đoàn lớn nhất quốc gia đã công bố kết quả đàm phán tiền lương hàng năm vượt xa mong đợi, và Ueda đã không ngần ngại hành động, kết thúc kỷ nguyên lãi suất âm.

Trong bốn năm tới, Ueda có rất nhiều việc phải làm. BOJ có bảng cân đối kế toán lớn nhất so với quy mô nền kinh tế trong số các ngân hàng trung ương. Ngân hàng này là chủ sở hữu lớn nhất của cổ phiếu Nhật Bản và sở hữu một nửa thị trường nợ chính phủ. Và ông Ueda sẽ cần tìm ra chiến lược thu hẹp bảng cân đối kế toán mà không gây bất ổn thị trường tài chính.

Đồng yên đang yếu nhanh chóng, nó nổi lên như một thách thức khác. Đồng tiền này chạm mức thấp nhất so với đồng USD trong khoảng 34 năm vào cuối tháng trước. Một nửa số người theo dõi BOJ nhận thấy khả năng ngân hàng này buộc phải tăng lãi suất để đặt mức sàn cho đồng JPY bằng cách giúp thu hẹp chênh lệch lãi suất giữa Mỹ và Nhật Bản.

Trong năm đầu tiên của Ueda, chỉ số chứng khoán Nikkei tăng khoảng 43% và đồng yên suy yếu khoảng 12%.



Nhiều nhà kinh tế ước tính rằng nền kinh tế đã suy giảm trong quý trước, do chi tiêu tiêu dùng tiếp tục sụt giảm vì lạm phát dai dẳng. Dữ liệu hôm thứ Hai cho thấy tiền lương thực tế của Nhật Bản đã giảm tháng thứ 23 trong tháng Hai.

Tsutomu Watanabe, giáo sư kinh tế từng nằm trong danh sách rút gọn ứng cử viên trở thành thống đốc BOJ năm ngoái, cho biết ngân hàng này đã lấy lại được khả năng ứng phó với nền kinh tế. Điều đó hoàn toàn trái ngược với những nỗ lực tích cực của Kuroda nhằm thay đổi động lực kinh tế thông qua việc thực hiện các bước đi quyết liệt của BOJ.

“Ông Kuroda đã cống hiến cả cuộc đời mình để tạo ra sự gián đoạn nhằm thúc đẩy nền kinh tế,” Watanabe nói. “Về cơ bản BOJ của Ueda đang cho thấy họ sẽ không làm điều đó. Thay vào đó, sẽ phản ứng với nền kinh tế, rất khác so với thời Kuroda.”

Ueda, 72 tuổi, cho biết ông đang cố gắng duy trì sức khỏe bằng cách ăn “một núi rau”. Để làm mới bản thân, anh ấy tập thể dục mềm dẻo vào buổi sáng và buổi chiều. Anh ấy cũng giãn cơ trong 15 phút sau khi tắm vào buổi tối. Sức khỏe và sức bền của ông ấy sẽ rất quan trọng khi ông ấy điều hành phần còn lại của nhiệm kỳ thống đốc của mình.