[Quan điểm] “Quả bong bóng” lớn nhất mọi thời đại đang bắt đầu nổ, các vụ sụp đổ của các ngân hàng chỉ là khởi đầu!

Những thay đổi lớn đối với tình trạng thị trường tài chính thường diễn ra theo từng giai đoạn. Ví dụ, cuộc khủng hoảng tiền điện tử vào năm 2022 đã gây ra khoản lỗ khoảng 2 nghìn tỷ đô la. Tiếp theo là cuộc khủng hoảng công nghệ, với thiệt hại khoảng 5 nghìn tỷ đô la, cuộc khủng hoảng trái phiếu chính phủ của Vương quốc Anh (thiệt hại 500 tỷ đô la), cộng với cuộc khủng hoảng nợ thị trường mới nổi đang diễn ra.

Những vấn đề này hiện đã ảnh hưởng đến hệ thống tài chính thế giới, với các ngân hàng Hoa Kỳ, Châu Âu và Nhật Bản đã mất khoảng 460 tỷ đô la giá trị thị trường chỉ riêng trong tháng 3.

Nguyên nhân trước mắt là do lãi suất chuẩn tại Mỹ và các nền kinh tế lớn khác trên toàn cầu tăng nhanh. Nguyên nhân thực sự là việc tháo gỡ các cấu trúc kinh tế và tài chính được xây dựng dựa trên chi phí tiền tệ thấp một cách giả tạo, điều này đã dẫn đến “bong bóng lớn nhất mọi thời đại” và các hoạt động đầu cơ có đòn bẩy đi kèm.

Lãi suất cao hơn và tổn thất đối với thị trường chứng khoán đã làm suy yếu đáng kể hệ thống ngân hàng toàn cầu.

Tuy nhiên, các vấn đề của hệ thống ngân hàng có thể chưa kết thúc. Sự sụp đổ của Silicon Valley Bank làm nổi bật rủi ro lãi suất và hiện tượng mất thanh khoản. Các ngân hàng trên toàn cầu phải đối mặt với tình trạng tiền gửi của khách hàng giảm (dự kiến ở Hoa Kỳ giảm tới 6%) và tổn thất khi nắm giữ chứng khoán (tổn thất chưa thực hiện tại các ngân hàng Hoa Kỳ được bảo hiểm bởi FDIC vượt quá 600 tỷ USD vào cuối năm 2022). Khoản lỗ 10% đối với trái phiếu ngân hàng Việc nắm giữ, nếu được hiện thực hoá ngay lập tức, 25% vốn cổ phần của các cổ đông nhóm ngành ngân hàng sẽ bị “bay màu”.



Khi bao gồm các tài sản nhạy cảm với lãi suất khác, một ước tính đối với khoản lỗ cho riêng các ngân hàng Hoa Kỳ là 2 nghìn tỷ đô la. Trên toàn cầu, tổng thiệt hại chưa thực hiện có thể gấp hai đến ba lần. Thực tế là lãi suất cao hơn và tổn thất đối với chứng khoán đã làm suy yếu đáng kể hệ thống ngân hàng toàn cầu.

Lãi suất cao hơn sẽ ảnh hưởng đến các lĩnh vực nhạy cảm với lãi suất như bất động sản, các ngành tiêu dùng không thiết yếu và các công ty có đòn bẩy cao. Tỷ lệ vỡ nợ dự kiến sẽ tăng trên toàn cầu, tiếp tục làm giảm thu nhập và “bộ đệm vốn”.

>> Đọc thêm: https://traderviet.org/t/67057/

Có một số lĩnh vực quan tâm khác.

Đầu tiên, trong những năm gần đây, dòng đầu tư đã đổ vào vốn mạo hiểm và các công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu/cuối. Động lực là nguồn vốn dồi dào do chính sách tiền tệ lỏng lẻo và động thái bơm tiền của FED cùng các NHTW khác. Các công ty khởi nghiệp thua lỗ đòi hỏi khoản đầu tư gần như liên tục. Vấn đề là dòng vốn mới vào vốn cổ phần tư nhân đã giảm khoảng 2/3 so với mức khoảng 600 tỷ USD của năm 2021 do các khoản lỗ lớn. Trong khi một số công ty này có đủ vốn để tiếp tục hoạt động, nhiều công ty khác sẽ buộc phải đóng cửa.

Thứ hai, kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, những hạn chế về quy định đối với các ngân hàng truyền thống đã chuyển hoạt động cho vay hoặc giao dịch rủi ro cao hơn hoặc phức tạp hơn sang hệ thống ngân hàng ngầm — các tổ chức tài chính phi ngân hàng bao gồm các công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí, quỹ tương hỗ, quỹ phòng hộ, văn phòng gia đình (family offices) và các định chế tài chính đặc biệt. Ngân hàng Thanh toán Quốc tế ước tính rằng 227 nghìn tỷ đô la đã được giữ trong các tài khoản này vào năm 2021, gần bằng một nửa quy mô của khu vực tài chính toàn cầu và tăng từ 42% vào năm 2008.

Vấn đề là thông tin và quy định về các thực thể này bị hạn chế. Cuộc khủng hoảng trái phiếu chính phủ Vương quốc Anh vào tháng 9 năm 2022, được kích hoạt bởi các chiến lược đầu tư dựa trên trách nhiệm pháp lý của kế hoạch lương hưu phúc lợi do Anh xác định, đã làm nổi bật rủi ro tiềm ẩn đó.


Các thị trường tư nhân đang phát triển nhanh chóng, một phần của tổ hợp ngân hàng ngầm, đầu tư vào vốn cổ phần và nợ chưa niêm yết, cơ sở hạ tầng và tài sản bất động sản. Hiện nay có một khoảng cách đáng kể giữa giá trị đầu tư tư nhân và giá trị tương đương của công chúng. Được gọi là “biến động rửa trôi – volatility laundering”, điều này hình thành bởi việc bán hàng hoặc tài trợ nội bộ hoặc các định giá hào phóng, gây ra những lo ngại về xung đột lợi ích và các mô hình kinh tế mờ ám. Do vậy, những cú sốc do việc đánh giá lại các vấn đề là không thể không xảy ra.

Chứng khoán đảm bảo bằng thế chấp, cũng như chứng khoán hóa bất động sản thương mại và khoản vay mua ô tô, sẽ bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm giá trị tài sản và vỡ nợ.

>> Đọc thêm: https://traderviet.org/t/66500/

Thứ ba, các sản phẩm có cấu trúc đại diện cho một lĩnh vực rủi ro khác.

Ví dụ, Nghĩa vụ cho vay được thế chấp (CLO) có thể bị vỡ nợ đối với khoản nợ được xếp hạng thấp được sử dụng trongthị trường vốn cổ phần tư nhân. Chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp phi đại lý, cũng việc như chứng khoán hoá bất động sản và các khoản vay sẽ bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm giá trị tài sản và vỡ nợ. Mặc dù chứng khoán hóa được xếp hạng cao hơn có thể không bị lỗ tiền mặt, nhưng có khả năng bị hạ cấp và thua lỗ theo thị trường. Khi được sử dụng làm tài sản thế chấp để vay, các đợt gọi ký quỹ (margin call) hàng loạt có thể xảy ra và dẫn đến việc thua lỗ.

Các nhà đầu tư sở hữu khối lượng lớn chứng khoán vốn hỗn hợp ngân hàng, mà các nhà quản lý có thể buộc phải ghi giảm hoặc chuyển đổi thành vốn chủ sở hữu theo lựa chọn của họ.


Các nhà đầu tư sở hữu khối lượng lớn chứng khoán hỗn hợp của các ngân hàng có thể bị buộc phải ghi giảm hoặc chuyển đổi thành vốn chủ sở hữu. Việc UBS tiếp quản Credit Suisse Group đã gây ra khoản lỗ 17 tỷ đô la đối với các loại trái phiếu do Credit Suisse phát hành.

Cuối cùng, các công cụ phái sinh có thể được minh chứng một lần nữa là nguồn gốc của những bất ổn. Các công cụ này cung cấp khả năng tiếp xúc với biến động giá và đòn bẩy. Biến động cao về vốn chủ sở hữu, tiền tệ và lãi suất sẽ tạo ra yêu cầu ký quỹ cao hơn, kích hoạt nhu cầu tiền mặt. Rủi ro thua lỗ giao dịch bất ngờ, thanh lý lộn xộn và không kiểm soát là không thể dự báo trước.

Những yếu kém về tài chính chắc chắn sẽ phản hồi trở lại nền kinh tế thực. Vỡ nợ, thiếu đầu tư và nguồn cung tín dụng chậm lại sẽ dẫn đến suy thoái kinh tế, điều này sẽ thúc đẩy những chặng đường mới của quá trình thiết lập lại thị trường tài chính.

Tất cả những điều này khiến Cục Dự trữ Liên bang và các ngân hàng trung ương khác bị mắc kẹt giữa nhu cầu giữ lãi suất cao để kiểm soát lạm phát và áp lực nới lỏng chính sách tiền tệ để ngăn chặn sự bất ổn tài chính.

Tác giả: Satyajit Das - Nguồn: MarketWatch