Quang Vu
Active Member
- 650
- 2,227
PHẦN 4: ĐÒN BẨY & KÝ QUỸ
Không chỉ là một khái niệm trung tâm, một công cụ quan trọng bậc nhất trong thế giới trading, đòn bẩy còn là một món quà, một kỳ quan đẹp đẽ mà trader may mắn có được khi tham gia giao dịch trên thị trường tài chính.
Đối với một retail trader mà nói, không phải số tiền vài nghìn usd trong tài khoản ngân hàng của anh ta, mà đòn bẩy, mới chính là nguồn sống căn cơ lâu dài. Có rất nhiều trader đã phải trả giá đắt vì thiếu kiến thức nền tảng, đặc biệt là những kiến thức liên quan đến đòn bẩy. Đó thực sự là một điều đáng tiếc. Hiểu biết đúng đắn về đòn bẩy không những giúp bạn nâng cao khả năng kiểm soát và quản trị rủi ro, quản trị tiền vốn, nó còn có nhiều ý nghĩa hơn thế.
Sử dụng đòn bẩy là một hoạt động bao gồm cả hai yếu tố khoa học và nghệ thuật. Nếu được vận dụng tốt, đây sẽ là căn cơ giúp bạn xây dựng nên những hệ thống giao dịch có hiệu quả tuyệt vời. Nghe có chút hấp dẫn phải không? Trong nội dung bài viết này, tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu về các khái niệm sau đây:
- Leverage - Đòn bẩy
- Margin - Tiền ký quỹ
- Free Margin - Dư ký quỹ
- Margin Call - Lệnh gọi bổ sung ký quỹ
- Stop Out - Cơ chế tự vệ của broker
Leverage - Đòn bẩy
Sau khi liên hệ và mở tài khoản thành công tại một nhà môi giới (broker), bạn gom hết số tiền tiết kiệm 100 usd của mình và thực hiện deposit với tốc độ ánh sáng, sẵn sàng chiến đấu và gây dựng một sự nghiệp huy hoàng. Không chần chừ, bạn thực hiện ngay một lệnh giao dịch đầu tiên. Nhưng có sự cố xảy ra: Giao dịch của bạn không thực hiện được, đơn giản là bạn không có đủ tiền.
Nhà môi giới ngay lập tức thông báo cho bạn thông tin này, và gợi ý cho bạn một hướng xử lý vấn đề, đó là sử dụng dịch vụ đòn bẩy. Bạn vẫn chỉ có 100 usd như ban đầu, nhưng nếu sử dụng dịch vụ đòn bẩy, bạn sẽ có cơ hội được nhà môi giới cho vay thêm tiền.
Tại sao 100 usd lại không đủ tiền để giao dịch?
Tại vì một khối lượng giao dịch tiêu chuẩn trên thị trường này thường đòi hỏi số tiền khoảng 100.000 usd, chứ không phải là 100 usd. Người ta gọi số tiền 100.000 usd này là một "khối lượng giao dịch tiêu chuẩn". Có một khái niệm ngắn gọn hơn được sử dụng thay thế, đó là Lot.
- Rất đơn giản: 1 lot tương đương 100.000
Một số nhà môi giới vì mục đích muốn có nhiều khách hàng hơn, họ phục vụ cả những khách hàng giao dịch với số tiền cá nhân rất nhỏ. Đối với những nhà môi giới này, khối lượng giao dịch tiêu chuẩn có thể không cần yêu cầu là đủ 100k(1 lot). Họ cung cấp cho bạn nhiều lựa chọn da dạng:
- 1 lot tiêu chuẩn = 100k.
- 1 mini lot = 1/10 lot = 0.1 lot = 10k
- 1 micro lot = 1/100 lot = 0.01 lot = 1k
- 1 nano lot = 1/1000 lot = 0.001 lot = 100
Nhờ có cơ chế linh hoạt như thế này mà những khách hàng có ít tiền, chỉ bằng một phần mười, thậm chí là một phần trăm, một phần nghìn so với khối lượng 100k(1 lot) tiêu chuẩn vẫn có thể giao dịch được.
Thế tại sao nhà môi giới lại cho bạn vay tiền? Trong khi mẹ bạn thì không?
Đây là một câu hỏi thú vị. Đến người thân, anh chị em ở nhà, bạn thuyết phục khô cả cổ còn chưa có ai đưa tiền cho bạn trade. Vậy mà một anh broker ở tận đâu, còn chưa từng gặp mặt lại đồng ý cho bạn vay tiền. Thậm chí, họ cho bạn vay rất nhiều tiền. Tại sao?
Tại vì broker cần bạn.
Nếu bạn không trade, broker không có khách hàng, vậy broker sẽ không có lợi nhuận và sẽ phá sản. Cho bạn vay tiền là cách duy nhất để broker có bạn là khách hàng, là cách duy nhất để broker sống sót.
Bạn cũng cần dựa vào broker để tận dụng sự hỗ trợ này. Đây là mối quan hệ cộng sinh hai bên cùng có lợi. Bạn không có broker thì không thể trade. Broker muốn sống thì phải tìm cách để bạn trade. Cách của broker là cho bạn vay tiền thông qua một cơ chế gọi là đòn bẩy. Vì thế tôi nói, không chỉ là một công cụ, đòn bẩy còn là một món quà.
Vậy cơ chế đòn bẩy này thực sự hoạt động như thế nào? Nó có ngon lành như vẻ ngoài của nó?
- Có.
- Và không.
Có là hiển nhiên bởi những luận điểm phía trên đã chứng minh điều đó. Không có đòn bẩy thì bạn không thể trade, vì thế, đòn bẩy có ý nghĩa sống còn.
Không bởi vì sử dụng đòn bẩy là một dạng quyền lợi, nhưng cũng là một loại ràng buộc, thậm chí là một ràng buộc chết người.
Nhà môi giới không dễ dàng cho bạn vay tiền gấp hàng trăm lần số tiền bạn đặt cọc với họ. Ngược lại, khi bạn sử dụng một mức đòn bẩy siêu cao thì khả năng bạn sẽ phải đối diện với một rủi ro lớn là điều khó tránh khỏi. Đòn bẩy siêu cao là một cái bẫy, trừ khi bạn hiểu rõ mục đích của mình là gì và có đầy đủ kinh nghiệm, kỹ năng vận dụng nó. Nếu mới bắt đầu trading, bạn nên sử dụng mức đòn bẩy phổ biến là 100 hoặc 200.
- Bạn có một khoản tiền vốn, tạm gọi là X.
- Bạn sử dụng dịch vụ vay tiền từ nhà môi giới thông qua công cụ đòn bẩy có mức là 100.
- Nhà môi giới sẽ căn cứ trên số vốn X của bạn, tính nó là 1 phần. Sau đó, nhà môi giới sẽ cho bạn vay số tiền bằng 99 lần số tiền X của bạn, để cộng tổng lại bạn có cả tiền vốn và tiền vay đủ 100 phần.
- What the hell?! Làm sao điều này có thể xảy ra?
- Nếu chẳng may bạn thua hết sạch tiền thì sao?
- Số tiền nhà môi giới cho bạn vay sẽ phải xử lý thế nào? Bạn có phải đền số tiền đó không?
Margin - Tiền ký quỹ - Khoản tiền đặt cọc cho vị thế giao dịch
Bất cứ khi nào bạn thực hiện mở một vị thế giao dịch, broker sẽ tính toán số tiền bạn phải đặt cọc cho vị thế đó là bao nhiêu, dựa trên mức đòn bẩy và công cụ tài chính mà bạn đã lựa chọn. Quy trình cơ bản diễn ra như sau:
- Bước 1: Kiểm tra mức đòn bẩy mà tài khoản của bạn đang sử dụng là bao nhiêu, công cụ tài chính bạn muốn giao dịch là gì?
- Bước 2: Kiểm tra mức dư ký quỹ (Free margin) xem tài khoản của bạn có còn đủ tiền để mở vị thế mới hay không
- Bước 3: Nếu tài khoản của bạn còn đủ hoặc thừa tiền ký quỹ cho vị thế bạn muốn mở, (Free margin >= số tiền yêu cầu đặt cọc cho vị thế), lệnh sẽ được mở.
- Bước 4: Số tiền phải đặt cọc cho lệnh được tính toán, gọi là Required Margin. Số tiền này coi như đã bị block và không thể sử dụng để mở các vị thế khác.
- Bước 5: Cập nhật lại tình trạng tài khoản và các chỉ số khác liên quan
Free Margin - Dư ký quỹ
Là số tiền còn dư trên tài khoản của bạn mà có thể sử dụng để mở thêm vị thế giao dịch mới. Khi đã mở nhiều vị thế giao dịch, số tiền free margin trên tài khoản của bạn sẽ hết, lúc này bạn sẽ không thể mở thêm vị thế mới nữa.
Mặc dù nhà môi giới cho bạn vay đến 99 lần số tiền bạn đặt cọc(trong trường hợp đòn bẩy 100), nhưng điều này không gây nguy hiểm cho broker. Ngược lại, nó gây nguy hiểm cho chính trader. Trên danh nghĩa, broker như một người anh em, một người đồng chí chung đường. Người anh em đã cho ta mượn tiền để trade, thật đáng trân trọng làm sao. Tuy nhiên, đó là khi bạn giỏi và trade thắng. Còn khi mà bạn lỡ trade thua, mọi chuyện sẽ khác. Broker sẽ ngay lập tức trở mặt với bạn còn nhanh hơn tốc độ trở mặt của người yêu cũ.
Bất cứ khi nào bạn thua lỗ, chỉ một khoản nhỏ bằng một nửa, hay thậm chỉ là một phần tư của 1000 usd (số tiền bạn đã đặt cọc, tương đương với 500 usd hay 250 usd), broker sẽ trở mặt rút hết tiền của họ về, số tiền mà họ đã cho bạn vay theo thỏa thuận đòn bẩy. Bạn lúc này bị lâm vào cảnh chơ vơ với 500 usd còn sót lại, không nơi nương tựa.
Bởi vì lúc trước, nhờ có sự hậu thuẫn và dòng tiền lớn từ broker hỗ trợ mà bạn đã mở và duy trì được vị thế với khối lượng lớn. Nhưng bây giờ khi bạn sai lầm, broker rút tiền của họ về để tránh tổn thất cho chính họ, số tiền bạn còn lại chẳng đáng là bao, trong khi khối lượng đã vào là không nhỏ. Bạn thậm chí còn chưa kịp nhận diện được thảm họa đang tới thì mọi thứ đã kết thúc.
Nếu các lệnh giao dịch của bạn đang thắng và có lợi nhuận, mọi chuyện sẽ tốt đẹp và không có vấn đề gì, bạn thoát lệnh khi đạt target và sẽ thu được một khoản lợi nhuận ngon lành.
Nếu các lệnh giao dịch của bạn đang thua lỗ, và khi tổng số tiền thua lỗ của các lệnh hiện tại vượt quá 50% số tiền bạn đặt cọc với nhà môi giới(vốn đặt cọc 1000 usd, tổng thua lỗ hiện tại đang 500 usd), báo động sẽ được bật.
Margin Call - Báo động lệnh gọi ký quỹ
Đây là biện pháp mà broker sử dụng để bảo vệ họ khỏi chịu tổn thất với khoản vay mà họ cho bạn vay.
Khi bạn thua lỗ ở một mức nhất định nào đó, âm vào số tiền vốn bạn đã đặt cọc, một khoảng 25%, 50%, hay 75% (tùy quy định tại mỗi nhà môi giới), thì broker sẽ thực hiện lệnh Margin call. Đây là lời gọi yêu cầu bổ sung thêm tiền ký quỹ vì vị thế của bạn hiện tại đang thua lỗ và Free margin trên tài khoản cũng đã hết.
Sau khi broker phát lệnh Margin call, về lý thuyết sẽ có một khoảng thời gian chờ để trader nạp vốn bổ sung. Tuy nhiên đó là thời kỳ mà thông tin còn di chuyển bằng xe ngựa. Ngày nay, thông tin di chuyển bằng cáp quang, vì thế thời gian chờ này là rất ngắn, gần như không có. Stop Out sẽ vào việc ngay sau khi có lệnh gọi Margin call nếu không có vốn bổ sung. Bắt đầu từ những vị thế đang có thua lỗ lớn nhất, dần dần, từng cái một, cho đến khi tài khoản của bạn giảm bớt thua lỗ, thu hồi lại được số tiền margin và trở lại trạng thái bình thường. Hoặc đen hơn là bạn đã cháy. Một số mức margin call phổ biến là 50% và 75%. Để phòng ngừa dính phải Stop Out, bạn cần theo dõi diễn biến tài khoản và chuẩn bị nguồn vốn bổ sung sẵn sàng, kịp thời trước khi bị gọi Margin Call. Tuy nhiên đây chỉ là một giải pháp tình thế. Bởi một khi đã bị gọi Margin Call, gần như chắc chắn game end rồi.
Giải pháp tốt hơn cho vấn đề này, đó là bạn cần hiểu mối quan hệ giữa đòn bẩy với ký quỹ, dư ký quỹ và lệnh gọi margin call, stop out. Bởi vì đòn bẩy là khái niệm trung tâm, theo một cách trực tiếp và gián tiếp nó ảnh hưởng tới tất cả những chỉ số còn lại. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến margin, bởi vì số tiền margin mà bạn phải đặt cọc cho một vị thế, được tính toán dựa trên mức đòn bẩy.
- Margin lại ảnh hưởng trực tiếp đến Free Margin
- Free Margin lại ảnh hưởng trực tiếp đến Margin Call
- Margin Call lại ảnh hưởng trực tiếp tới Stop Out
- Stop Out là một trong những điều kiện gây thua lỗ lớn hoặc cháy tài khoản.
Như vậy, qua bài viết này bạn đã phần nào nắm thêm chút thông tin về khái niệm Đòn bẩy và Kí quỹ cũng như các khái niệm có liên quan là Margin call và Stop Out. Quả thực khi viết về những khái niệm này, tôi cảm thấy khá khó khăn bởi đây là những khái niệm khó diễn giải và có mối liên quan chằng chịt với nhau. Vì vậy, có thể nội dung của bài viết sẽ có chỗ sai sót và nhầm lẫn, mong các bạn bỏ qua và góp ý cho tôi để tôi chỉnh sửa và cập nhật nhé.
Đây là một bài viết khá dài và để cập đến một loạt các khái niệm căn bản nhưng quan trọng. Tôi chân thành gửi đến bạn một lời khuyên là hãy dành thời gian để nghiên cứu, cố gắng nắm thật vững những khái niệm này. Điều này vô cùng cần thiết và quan trọng để giúp bạn kiểm soát hoạt động trading của mình được tốt hơn.
Hẹn gặp lại trong bài viết tiếp theo. Chúc bạn một ngày vui khỏe và tốt lành.
Chỉnh sửa lần cuối: